Perigosa agresión ao patrimonio cultural no Coto da Amoreira, en Boiro


Unha pista cárgase parte do perímetro arqueolóxico, unha calzada e unha posible estrutura defensiva do castro do Coto da Amoreira. Fotos: Xurxo Gago

Este sábado, tralo III Encontro Arqueolóxico do Barbanza celebrado no Centro Arqueolóxico do Barbanza, en Neixón (Boiro), subín cuns amigos ata o Coto da Amoreira [localización]. O Coto é un lugar moi querido por min. Está ubicado nun espolón que se pendura desde os Chans, o alto da Serra do Barbanza, sobre a ría de Arousa. Trátase dun castro nun excepcional estado de conservación. Para que vos fagades unha idea, cando non ten un enorme mato de toxo, pódense apreciar a simple vista as casas circulares dos seus moradores nas diferentes terrazas da acrópole. Unha boa muralla rodea o perímetro, e no seu interior mesmo hai un petróglifo e unha curiosa cabana de pastores. O Coto é un dos castros máis interesantes do Barbanza.

Cal sería a nosa sorpresa cando, ao chegarmos alí, descubrimos unha nova pista forestal que arrasara parte do perímetro de protección arqueolóxica e a antiga calzada -posiblemente de orixe prerromana- que subía ata alí e, se cadra, parte dos vestixios superficiais da parte baixa da acrópole. A pista estaba recén feita, e aínda na fase de desmonte. As máquinas remexeran unha boa cantidade de terra e pedra e botárana a un carón, pero aínda podían facer máis dano. Unha barbaridade.

Con indignación, chamei ao día seguinte, domingo, nada máis espertar, ao 082 (Garda Civil) para dar parte. “Apúrense”, díxenlle, “non sei se as máquinas volverán o luns”. Ás once xa había unha patrulla na zona á que o meu irmán guiou ata o castro. Tras facer as comprobacións pertinentes, chamáronme da Garda Civil de Boiro. “Si, o castro está protexido e parecen existir danos. Xa pode vostede facer a denuncia”, informáronme. Quedeime sorprendido. “Pero vostedes non van facer nada?”, preguntei. “Sen denuncia, non podemos”. Quedei estupefacto. ¿As forzas do orde non deben actuar de oficio en caso de delictos contra o Patrimonio? Non sei. Non tiña tempo de pensalo. E tampouco posuía tempo material para achegarme ata Boiro.

Hoxe pola mañá chamei ás 9:30 h. ao concello de Boiro para informar da agresión. Mentres, cursaba a denuncia na Policía Nacional de Santiago pregando que axilizaran os trámites o máximo posible, xa que o xacemento se atopaba en perigo inminente e eu non me podía desprazar en persoa a Boiro ata o cuartel da Guarda Civil a formalizar o aviso. “Poderá tardar tres ou catro días”, informáronme na Policía, “mentres o xulgado de Santiago se inhibe e o enviamos a Boiro”. Sentín unha forte sensación de indefensión. ¿Está o noso patrimonio cultural realmente tan desprotexido?¿Pode a burocracia policial e xudicial permitir que un xacemento se estrague, malia seren advertidos? Na miña denuncia, fago que conste un parágrafo que chama a atención sobre a urxencia dos feitos.

Saín preocupado da Policía Nacional e funme para o Mosteiro de Bonaval, onde está unha parte das oficinas da Dirección Xeral de Patrimonio. “Inspección está en San Caetano”, informáronme, “isto é Conservación”. Merda. Afortunadamente, o xefe de servizo atendeume amablemente. Sacou do arquivo o expediente de catalogación que a Xunta ten do Coto desde o ano 1984. Sobre el, indiqueille a zona afectada. Por teléfono, o funcionario falou co xefe dos inspectores de Patrimonio. “Acábanos de chegar unha notificación”, informoume. Nese momento xusto chamáronme do concello de Boiro. Víctor Barbeito, arqueólogo municipal, deume conta do que estaban facendo desde alí: “os feitos ocorreron hai un mes. Unha madeireira fixo esa pista forestal. Xa o notificamos a Patrimonio tras informar á madeireira de que debía deter a construción da pista”. En Bonaval, o xefe de servizo tranquilizoume: “imos mandar rapidamente este expediente arriba, ao servizo de inspectores”. Confío na eficiencia dos funcionarios tanto municipais como autonómicos, que mantiveron un proceder impecábel, pero non deixo de estar intranquilo polos prazos.

Mentres nos apuramos aquí, as máquinas, como amosa a foto de embaixo, seguen preto do castro, en tarefas de desmonte.

Quen me mandará a min meterme nestes sarillos. Como cidadán, teño a conciencia tranquila, pero iso non me libera de estar inquedo de que se produza un atentado maior nos vindeiros días. Aquí, e na miña denuncia, queda constancia.

36 Comments

  1. 3 / Marzo/ 2009

    Sancho, con la iglesia hemos topado.

    Lamentablemente, nas imprecisións legais, no reparto de competencias e nos prazos é onde está unha das grandes indefensións do noso patrimonio. Teño vivido experiencias semellantes con denuncias que non existen ata que as asinas en persoa, con corpos de seguridade que che recomendan como evitar a unha administración especialmente lenta para esquivala e pasar a outra máis áxil…

    Ese é un problema certo. Como sabes, o concello de Boiro obrou neste caso na medida das súas posibilidades hai varias semanas, pero chegou ata onde legalmente pode. E xa fixo bastante, que hai moitos que nin iso.

    Pero outro problema é o da catalogación. Os datos non circulan entre administracións. Teño constatado casos nos que, falando dun mesmo territorio, tres administracións diferentes manexaban datos absolutamente distintos respecto ó patrimonio catalogado. E, claro, onde para un hai dez ben patrimoniais, para outro 20 e para outro 50 non é doado desenvolver unha tarefa de control axeitada. Sen ter en conta que moitos catálogos municipais están sen actualizar hai décadas.

    Como sabes, no Encontro Arqueolóxico do Barbanza de febreiro de 2007 demos a coñecer un petroglifo que se atopa no interior do Coto da Amoreira. Anteriormente fóralle notificado ó Concello, desde onde supoño que se pasarían os datos a Patrimonio. Teño a certeza de que ese dato, que penso que é relevante, non está recollido na meirande parte dos catálogos oficiais. E falamos de máis de dous anos e medio. É un exemplo. Ou compara o catálogo arqueolóxico do Concello de Porto do Son, que pode consultarse a través da páxina do Colexio de Arquitectos e no que oficialmente figuran 14 petroglifos, cos máis de 160 catalogados por un grupo de investigación da Universidade e notificados á Xunta nese mesmo territorio.

    Unha pregunta para rematar que penso que resulta moi signifïcativa e que, cando menos a min, dame moito que pensar ¿Cántos petroglifos hai en Galicia? ¿Cantos castros? ¿Cántas igrexas con vestixios románicos? Ninguén ten un dato certo. E iso, despois de décadas de que a Comunidade Autónoma asumise competencias en patrimonio, paréceme gravísimo e está no cerne destas agresións.

  2. Roberto
    3 / Marzo/ 2009

    ¿Pero qué son?¿Piedras? ¡Va! Mete ahí la retroescavadora que hay que preparar un camino o quién sabe, una buena hilera de chaletes.

  3. 3 / Marzo/ 2009

    Que magoa…fai tempo oinlle a un paisano de Bamio decir que un veciño del ( do cal non quixo decir o nome) reventara unha pedra que tiña nunha eira para poder facer unha casa, por que se viña patrimonio e decatabase de que estaba chea de debusiños (algo así dixo) non lla ian deixar facer, claro esta enzxarzamonos nunha discusión que o fulano zanxou dista maneira…Elo, se fulano quere faser unha casa na súa finca, non vai poder por unha merda de pedra? como se ten que tirar unha ijlesia enteira……Asi nós vai neste pais. Saúdos e apertas

  4. carlos
    3 / Marzo/ 2009

    o concello de boiro é o mesmo que casi fai escacheira nos petroglifos de Bealo ou fai unha proba de trial(campionato galego) no mesmo sitio.

  5. 3 / Marzo/ 2009

    ah! onte chamaronme do Seprona de Noia que estaban perdidos por Mosquete e non sabían chegar ata alí, que se os podía levar en persoa. Obviamente, non estaba na Pobra, pero dinlles as indicacións precisas (uns metros antes do cruce que vai a Cubelo e a Figueira) e xa coñecían onde era o sitio, xa lles sonaba que había alí un carteliño explicando un pouco do castro. Supoño que chegarían ben…

  6. Xabrés da teixeira
    3 / Marzo/ 2009

    Benvido o mundo das mesmas lerias, desilusións, e maneiras caralludas de perder??, o tempo.
    Neste noso pais tan “segmentado” no eido xudicial, cultural e demais, non hai casseque por donde chegar a que algo sexa levado a bon acabamento.
    A burocrácia domínanos¡
    Que Deus nos ampare¡.

  7. 3 / Marzo/ 2009

    Carlos:

    Para ser xustos hai que dicir que o Concello de Boiro é dos pouquísimos de Galicia que non só ten o catálogo arqueolóxico actualizado senón que leva a cabo accións de prospección e contacto cos veciños para localizar novos xacementos (desde o Centro de Interpretación) e os notifica de inmediato á D.X. de Patrimonio. É, ademáis, un dos poucos concellos de Galicia que ten unha serie de monografías de cultura editadas pola concellería correspondente e un dos pouquísimos que gasta cartos nun centro de interpretación con actividades, como o Encontro Arqueolóxico do Barbanza, e que colabora en campañas de excavación (como as dos castros do Achadizo e O Neixón), con grupos de investigación universitarios (como o Grupo de Investigación da Prehistoria do Noroeste, da USC) e que pon os datos á disposición dos usuarios a través da web.

    Obviamente non son perfectos, hai cousas mellorables e non poden chegar a tódolos lugares onde chega o vandalismo ou o abandono. Pero se comparamos con concellos veciños con moitos máis cartos para cultura e patrimonio, como pode ser Ribeira ou Vilagarcía, a cousa é evidente. É máis, se alguén é capaz de dicirme tres ou catro concellos galegos (dos 315 que hai, non é tanto) igual de implicados neste sector retiro todo o dito. Ou que alguén me diga, por exemplo, os datos que fan públicos concellos moito máis grandes, como Santiago (onde, por certo, cabería falar do estado no que están desde o Castelo da Rocha ós petroglifos de Correxíns ou o Pedroso, as mamoas de Bríns, o Castriño de Conxo, etc.) Aí non se estropea a sinalización porque, directamente, nin a hai nin a houbo nunca. E falamos de Santiago, da capital, co seu presuposto para cultura e as súas axudas comunitarias.

    Todo é mellorable, como dicia, pero creo que é xusto recoñecer que alí as cousas non están tan mal a nivel municipal.

  8. 4 / Marzo/ 2009

    …pero Boiro ten un problema nos últimos dous anos. Un descoido na sinalética dos xacementos arqueolóxicos do concello. Como xa temos sinalado en Capítulo 0, non é de recibo que centros coma os de Neixón pasen meses sen repoñer os taboleiros informativos e divulgatos, ou que sitios como este mesmo Coto da Moureira, perderan a sinalización e non se volvera saber máis dela.

    O Concello debera estar atentos a estes detalles que dan unha imaxe de desleixo ao respecto, e sería unha mágoa.

  9. carlos
    4 / Marzo/ 2009

    Querido Gourmet : estou dacordo coa segunda parte do seu comentario mais do que eu dixen non mentin en nada .Vostede que seguramente o tera mais facil ca min mire en patrimonio sobre o concello de boiro e despois falamos. É moi bonito sair na prensa e logo ter todo como comentaba D.Manuel. Tamen me gustaria que me dixese onde podo conseguir os traballos (investigacións) do GIPN da USC xa que para profanos coma min son imposibles de consejir.Bueno Xurxo non mo tomes a mal pero é o que hai.Unha aperta.

  10. 4 / Marzo/ 2009

    Manolo, esta actuação cidadã é um exemplo a seguir. Por desgraça, igual que as forças da ordem actuam de ofício em muitos outros assuntos (como protecção de fauna… veja-se o caso do javali de Sárria, que o Seprona actuou de ofício), parece que o património arqueológico está mais indefeso.

  11. REFLEXF4
    4 / Marzo/ 2009

    Xa me diredes, se non saben dende Noia donde e o coto da Moreira,
    eso que estan cansos de andar por ali, po lo menos na temporada de caza.
    Estou dacordo contigo Magago, non debería facer falta o que puxeses a denuncia, co feito de comunicalo deberia de abondar.
    En canto a o concello , o de sempre so lles interesa pra sair nas fotos e xustificar algunha campaña de gastos en canto a siñalización, despois todo queda en papel mollado.
    Que lle voten unha ollada, a calzada romana de Vitres, despois de arrasar con parte dela unha excarvadora.
    De Pena.

  12. 5 / Marzo/ 2009

    Certo, Reflex, Vitres! Teño un post pendente sobre a calzada e a pista que lle acaban de facer!

  13. xurxo
    9 / Marzo/ 2009

    Curioso debate este sobre a afección ao vello Coto da Moureira, ao que chego tarde. Creo que hai algunhas cousas que son claras porque son certas:
    1. Manuel Gago é un cidadán que fai máis polo patrimonio deste país que moitos arqueólogos e xestores culturais, e a súa denuncia é un exemplo do que podería ser este país.
    2. O caso do Coto da Moureira é un exemplo máis da desprotección do Patrimonio Arqueolóxico do Concello de Boiro.
    3. Non existe oficialmente arqueólogo municipal no concello de Boiro.
    4. Efectivamente o concello de Boiro apoia iniciativas dende hai anos a nivel de publicacións, encontros e demáis que están moi ben, pero é un desastre total no tocante á xestión do Patrimonio arqueolóxico dentro do territorio do Concello. Isto é unha realidade tanxible, obxectiva e está moi ben tentar defender o indefendible, confundindo os intereses e desexos particulares coa realidade. De feito é un paradoxo brutal a politica cultural do Concello de apoio á arqueoloxía e a desfeita total do Patrimonio local; aí hai un grave problema que coñecemos todos os que levamos traballando anos aí. O demais é populismo, demagoxia e autocompracencia. Neixón por exemplo é a Arqueoloxía dun abandono, ou é que non existe unha coreredoira dos quads por riba do parapeto do Castro Pequeno?, será un espellismo?, será culpa dos veciños e dos arqueólogos?, etc., etc, etc… A realidade non se pode agochar, senón que llo pregunten ao defunto bipartito.

  14. 9 / Marzo/ 2009

    Carlos:

    Os traballos do GEPN están publicados en revistas especializadas. Se estás interesado en algún en concreto podo pasarche as referencias. Eu non formo parte do grupo, pero teño colaborado con eles en traballos sobre un novo petroglifo en Basoñas (Porto do Son), publicado en Gallaecia, revista do departamento de Historia I da USC, onde teñene publicado varios máis, e noutro sobre un conxunto en Teo que está publicado en Zephyrus, do departamento de arqueoloxía da Universidad de Salamanca. Outros traballos do grupo que recordo agora están publicados en Espacio, Tiempo y Forma (da UNED). En canto a traballos feitos para a administración, estes son propiedade da administración e é ela a responsable de publicalos ou, no seu caso, de autorizar a súa consulta.

    En canto á sinalética ¿Temos a constancia de que lle corresponde ó concello e de que este non o encargou e o pagou? Porque en moitas campañas esa responsabilidade lle corresponde ó grupo responsable da excavación, e nese caso non sería o Concello o responsable da ausencia. Habería que saber se estaba presupostado, por parte de quén e con que prazos e se todo iso se cumpríu. Non teño datos, pero apunto unha posibilidade. Outra é que os permisos estiveran pedidos pero a autorización de Patrimonio non estea concedida polo de agora. E outra terceira, efectivamente, que a cousa se deba ó Concello. Non o sei, pero hai máis de un posible responsable.

  15. 9 / Marzo/ 2009

    Xurxo:

    Volvo ó que dicía o outro día. Sen irnos moi lonxe ¿Está mellor a política respecto ó patrimonio e nomeadamente á arqueoloxía de concellos veciños como A Pobra, Noia, Ribeira, Rianxo, Dodro…?

    ¿Cantos concellos galegos teñen un arqueólogo en plantilla? Ou, é máis, ¿Cantos teñen un técnico de cultura ou, sinxelamente, un concelleiro de cultura con dedicación exclusiva? ¿Os ten Ribeira, por exemplo, cun presuposto moito maior? ¿Evitou ese presuposto as agresións irreparables ó Dolmen de Axeitos?

    Efectivamente, seguro que a política que fai Boiro é mellorable pero, como poderá confirmar Gago, no caso obxecto desta polémica o Concello xa obrara de oficio hai varias semanas. E o caso xa fora notificado tanto á Garda Civil como a Patrimonio. As responsabilidades e as posibilidades de acción de cada un alcanzan ata onde alcanzan e logo, por moito que a cousa ocurra no teu territorio, tes as mans atadas.

    Dado que comentas a desprotección do patrimonio arqueolóxico de Boiro, ¿Cal é a explicación que lle das a outras agresións ó patrimonio na mesma comarcar pero fora de territorio boirense? Cito, por mencionar só algún, as agresións a Punta Ostreira (A Pobra), Porto Baixo (Ribeira), Petroglifos de Caamaño (foronm varios, Porto do Son), alicerces da muralla medieval de Noia… E volvo co do outro día ¿Cómo explicas o total abandono de xacementos como Castriño de Conxo, tódolos castros do termo municipal, petroglifos de Correxíns, Figueiras, Pedroso, Pedra que Fala, mamoas de Brins…todos eles no termo municipal compostela que, por certo, multiplica por máis de dez a asignación para cultura de Boiro?

    Todo é discutuble, claro, e seguro que coñeces moitos datos que a min me faltan sobre o caso concreto de Boiro, pero cos que eu teño, dese e doutros municipios, non podo estar de acordo.

  16. 9 / Marzo/ 2009

    Por último, sinalar únicamente que a sinalización dun xacemento, sempre que afecte ó seu perímetro de protección, esta suxeita ó disposto pola Lei de Patrimonio Cultural de Galicia, a Lei de Patrimonio Histórico Español e o Decreto de Actividades Arqueolóxicas na Comunidade Autónoma de Galicia ademáis de, se existiran, as normas de planeamento do Concello en cuestión ó respecto ou ó Plano Director do Xacemento. Non é chegar e plantar unha sinal.

    Ou dito doutro xeito, en primeiro lugar hai que saber quén é o responsable de colocar a sinalización (quén é o propietario do solo, qué réxime ten o xacemento, qué convenios lle afectan…), se esa actividade foi aprobada, licitada e contratada ou presupostada e, no seu caso, por quén. Nese caso hai que saber en qué paso do proceso se atopa o trámite, se foi preciso estudo previo, se xa se elevou solicitude a Patrimonio, se éste xa dictaminou ó respecto e, no seu caso, se ese dictame xa lle foi oficialmente notificado a que ten as competencias para colocar a sinalización. E a partir de ai buscar responsables.

    En canto ó demáis, comparto a opinión de que Gago fixo exáctamente o que hai que facer. Hai un mes denuncie o estado de abandono e risco evidente de expolio das ruinas da capela de Santa Cecía (Bastavales, Brión) no Seprona de Santiago. Efectivamente, tiven que cursar denuncia formal e despois os propios axentes recoñeceron que eles só poden chegar a un punto, que despois tramitan expediente a Patrimonio e, ainda que exista perigo para o xacemento, non poden facer máis ata que lles chega a autorización de intervención. Así que denuncie a situación tamén no Museo das Peregrinacións, onde están depositadas algunhas pezas deste xacemento, e eles tamén me dixeron que tiñan as mans atadas, porque son depositarios pero non teñen competencias para actuar sobre o xacemento directamente.

    E todo isto nun xacemento que no catálogo municipal aparece situado a máis de dous quilómetros da súa ubicación real. É a triste realidade do pais.

  17. carlos
    9 / Marzo/ 2009

    Graciñas gourmet. A resposta a túa segunda pregunta é de que en toda Arousa-Norte ,agas a Pobra que non o sei ( ainda),e que si,e en Ribeira tamen teñen de Patrimonio,toditos cobran, tecnicos de cultura tamen os teñen . O único que o diferencia dos demais é o centro e o encontro.Pero en Rianxo teñen o museo do mar e na Pobra o museo valle -inclán………cosas veredes

  18. 9 / Marzo/ 2009

    Carlos, polo que eu sei a Pobra si que ten técnico de cultura. Non sei se con esa denominación orgánica, pero si que hai alguén fixo en plantilla desenvolvendo ese papel.

  19. xurxo
    9 / Marzo/ 2009

    Estimado gourmet de provincias:
    Resulta encomiable o teu exercicio retórico para non nomear ao grupo de investigación encargado dos traballos de Neixón dende 2003 nas ocasións nas que non acae ben aos teus propósitos. Non nomearnos, facer como que non existimos (na liña do Centro Arqueolóxico de Barbanza) é unha estratexia bastante infantil a día de hoxe. Este horror vacui (non sei se está ben empregada esta expresión porque son arqueólogo, non historiador da arte) compénsase cunha serie de preguntas sobre a resposabilidade da sinaléctica que, segundo parece, recae en min que fun o director das escavacións en Neixón. Fas ben en facer todas esas preguntas retóricas encol do tema porque non tes nin idea de como respostalas: falar sen saber é cousa de necios ou de ignorantes, algo que debes saber cando hai que, segundo parece, buscar responsables. Non me parece unha actitude intelixente a túa.

  20. 9 / Marzo/ 2009

    Carallo, como se quentou a cousa!

    Querería puntualizar que este post non vai da actuación do concello de Boiro no tema do Coto de Amoreira. Como xa se indica no post, recibín información do concello directamente dun funcionario no curso da mesma mañá na que chamei á entidade local para avisarlles da agresión, cunha dilixencia que non é habitual nas xestións municipais, polo cal en ningún momento se lle están a pedir explicacións por esta canle nin se lle acusa de nada. Se o concello fixo as cousas ben -como así parece indicar polas xestións que se me sinalaron- non debera preocuparse. Por outra banda, que estes temas poidan aparecer nos medios de comunicación adoita ser máis positivo que negativo.

    Iso non é óbice para que este feito, como calquera outro, desvele o que está detrás de calquera destes temas de patrimonio: o tremendo sarillo institucional e privado que sempre aparece detrás de cada agresión ao patrimonio. A confusión de permisos, axentes, competencias, a desinformación dos funcionarios públicos, a lentitude burocrática, os medos políticos e mediáticos, a ausencia de instrumentos de verificación, etc. Cando falei coa Guardia Civil de Boiro, soprendinme de que carecían de calquera tipo de documento ou mapa oficial coa localización dos bens protexidos do concello. É máis, non sabían nin onde constatar se o Coto estaba protexido. Tiven que indicarlles eu que probasen co PXOM como medio máis rápido (non sei se o fixeron, ou consultaron outra fonte).

    ¿Por que lles tiven que indicar iso? Pois porque a día de hoxe, décadas despois de que se aprobara a Lei de Patrimonio Histórico, seguimos sen ter un inventario público de ámbito autonómico no que figuren todos os bens protexidos, con calquera tipo de protección, do que as forzas do orde puideran ter unha copia oficial no seu ámbito de actuación territorial. O Catálogo segue a ser unha especie de misterio. Os motivos non son públicos, aínda que eu os sospeito, pero as consecuencias son evidentes: entre elas, que diferentes administracións poden ter información oficial distinta sobre o patrimonio do territorio no que teñen competencias, aínda que non deberan. Entre outros problemas.

    De todos os xeitos, Gourmet, como tamén sinalei nos comentarios máis enriba, o problema da sinalética afecta a outros xacementos arqueolóxicos de Boiro que seguro que non están nese convenio ao que aludes. Non sei se nos outros casos hai que botarlle a culpa á Mancomunidade, ou outra entidade (non lembro de quen tiñan o logo), pero é un feito constatado que en casos como o do Coto da Moureira o letreiro tamén estaba abandonado. E esas son o tipo de cousas que axudan a pensar a xente pouco informada que o que está alí vale ben pouco, ademáis de que prexudican directamente á imaxe do concello de Boiro -o turista ou o visitante non entende de matices competenciais-.

    Pola miña banda, paréceme case máis preocupante, a día de hoxe, que se abandone o conseguido que o que non existe. E me parece o máis lóxico do mundo que desde aquí se dea o aviso disto.

    E, por certo, este é un caso típico da diferencia entre un medio de comunicación e un blog. Como xornalista, en realidade as preguntas que me faría neste post serían: “¿Quen fixo a agresión?” e, con igual relevancia, “¿Quen autorizou a construción da pista?”. Sabelo e demostralo levaría todo un tempo do que non dispoño e escápase aos obxectivos do blog, que non quere ser un xornal nin ten os recursos para selo. Por iso concéntrome na miña experiencia persoal ao tentar denunciar un caso de agresión ao patrimonio. Pero as preguntas aí están. E a súa resposta ao mellor axudaríanos a comprender moito mellor este caso.

  21. 9 / Marzo/ 2009

    Estimado Xurxo:

    Lamento que o debate descenda ó nivel persoal. Non era a miña intención neste caso nin en ningún dos anteriores nos que tiven o pracer de verme inmerso nunha semellante (e digo o de ter o pracer porque en casos anteriores foi un pracer inmenso ver como a determinadas argumentacións só se contestou con ataques de índole persoal. Intelectualmente é unha actitude que considero moi reveladora). E moito menos na casa do noso común amigo Manolo pero, en fin, o debate descendeu a ese nivel e, xa que logo, coas seguintes liñas darei por concluida a miña intervención nel.

    Vaiamos por partes: entendo que a alusión á miña profesión correspóndese coa morea de veces que teño feito esa distinción historiadores da arte / historiadores (non vamos entrar aquí no debate de se arqueólogos ou non) tanto en público como en privado. Espero, de feito, que ademáis de callar en ti a diferencia calle tamén nos lexisladores que nos van tocar de inmediato, a ver se temos a sorte de que eles tamén entendan a distinción e dunha vez por todas diferencien entre o que é traballo arqueolóxico e o que non o é ou, xa postos, ata podemos fantasear con que os historiadores da arte teñamos nun futuro próximo un desenvolvemento normativo que ampare a nosa profesión semellante ó que desfrutades os que exercedes a arqueoloxía. Agradecido por esa banda.

    Entendo, igualmente, que as túas pouco sutiles alusións á miña ignorancia estarán apoiadas nunha sólida base teórica. Levo máis dunha década formándome en xestión do patrimonio cultural, así que agradecerei que me ilumines nese sentido desde a túa solvencia nese campo. Nunca se está a tempo de aprender. Pero, por favor, ilumíname e non deixes a cousa en acusacións de ignorancia que non chegas a argumentar. Ilumíname desde o teu coñecemento porque será a única forma de poder ter un debate intelixente. Como comprenderás, ante a túa absoluta carencia de argumentacións o que non vou facer é entrar nun “e ti máis” ridículo.

    Por outra banda, e se me fas o favor, dime onde fago alusión ó teu grupo ou á túa persoa. Non o digo tanto por min como por quen, sen saber nada destes asuntos, entenda a túa postura como egocéntrica. Serie claro nese sentido: non aludín ó teu grupo nin á túa persoa porq

  22. 9 / Marzo/ 2009

    Perdón, continúo (por certo, antes debín dicir “sempre se está a tempo de aprender”. Perdón pola equivocación):

    … porque pensei que falabamos do Coto da Amoreira no que, que eu saiba, nin ti nin o teu grupo tivestes polo de agora nada que ver.

    En canto ó caso concreto de O Neixón, tes toda a razón, descoñezo os pormenores. E por iso non entro neles e limito a miña intervención a expoñer as posibles hipóteses. Por favor, se estás en condicións de invalidalas todas ou algunhas, ilumínanos novamente na nosa ignorancia. Ou, ainda mellor, como vexo que coñeces o tema moito mellor ca min sácanos a todos de dudas e acláranos de forma inequívoca de quén e por qué motivos é a responsabilidade desa carencia. E se pode ser con nomes e cargos, mellor, así queda o debate pechado. Vexo pola seguridade coa que calificas a miña intervención (que por outra banda, e a xulgar pola túa encendida resposta debeu tocar algún punto quente) que contas con eses datos.

    Como sen dúbida sabes, nunca entrei nin teño intención de entrar na túa xestión nin na do teu grupo respecto a este xacemento ou calquera outro que non se correspondas estrictamente coa miña area de estudo e, aínda dentro desta, aludindo exclusivamente ás cuestións nas que podo ser competente e ó ámbito exclusivamente profesional (o cal, falando dun grupo costeado con cartos públicos non deixa de ser do máis lícito ¿Non pensas?). Deus me libre de entrar en cuestións arqueolóxicas porque, ademáis, como ti e máis eu sabemos, iso pode supoñerme un lío que non me apetece nada. Eu tendo a manter os debates na esfera dos debates, pero hai quen entende que os debates soluciónanse mellor noutros campos. E como non quero ir a ese terreo, nin contigo, nin co teu grupo nin con ninguén máis porque a min me educaron en que a mellor forma de discutir é discutindo, teño certo coidado en non entrar neses campos minados.

    Como sen dúbida recordarás, cando hai uns anos entrei nunha polémica (da que teño que dicir que me arrepinto, porque cando a cousa empezaba a poñerse reveladora acabou desaparecendo misteriosamente e a min non me gusta nada quedarme a medias) na que se aludía ó libro que coordinabas sobre O Neixón, non fixen nin unha soa referencia a nada que non tivese que ver co meu campo de estudo, en primeiro lugar porque o considero un bo traballo de síntese respecto ó xacemento e en segundo, como dicía, por prudencia. Eu falo do meu e teño abondo.

    No caso concreto do Neixón non aludín a vos chamado pola prudencia e polo descoñecemento. Sei que tivestes que ver co lugar, non sei se seguides relacionados e, desde logo, descoñezo os detalles da vosa relación. Novamente perdes unha ocasión de ouro para botar luz sobre ese asunto que, recorda, eres ti o que tras ó debate. En calquera caso, aproveito para dicir que si seguides relacionados a túa opinión respecto ós responsables boirense non me acaba de ter demasiado sentido e se xa estades desvinculados pode dar a sensación dunha pataleta ¿Ou foron bos únicamente mentres foron útiles?

    Como sen dúbida sabes, tanto por esta como por anteriores experiencias profesionais, en ocasións os traballos non se limitan á excavación e inclúen intervencións de valorización do xacemento nas que pode estar incluida a proposta de sinalética ou cosas polo estilo. Como dicía, descoñezo se ese é o caso do Neixón, pero ninguén mellor ca ti para sacarnos a nós, pobres ignorantes, do noso descoñecemento. Se nos dis de quén era a responsabilidade nese sentido de forma que non quede lugar a dudas supoño que non serei o único en agradecelo.

    Como sen dúbida sabes tamén, xa que vexo que te moves igualmente ben coa lexislación arqueolóxica como coa lexislación de administración municipal, a Lei de Bases de Réxime Local é clara en canto á dotación e equipamento esixibles ós concellos en función da súa poboación, como o é o articulado correspondente do texto refundido da Lei de Contratos das Administracións Públicas ou o Real Decreto Lexislativo que aproba o texto refundido da Lei Reguladora das Facendas Locais.

    No caso de Boiro, como sabes, esa dotación limítase por lei a unha biblioteca pública e a unha casa da cultura. Todo o demáis que teñan a maiores, e certamente algo máis teñen, é opcional. Ou o que é o mesmo, non teñen arqueólogo en plantilla porque non teñen obriga legal algunha de telo. Así de sinxelo. Dicir outra cousa é sembrar a dúbida. De tódolos xeitos, dada a pericia neste tema que parece desprenderse da túa consideración da miña ignoracia, estarei encantado de manter un debate (un debate, non unha pelea) público contigo sobre o tema, asi nos sacas da ignorancia a min e a tódolos que decidan seguilo. Máis que nada porque como ese si é o meu campo profesional, sempre darei por boa calquera achega que desde a túa evidente superioridade teñas a ben ofrecer.

    Por certo, agora que o mencionas, o Centro Arqueolóxico para non mencionarvos e finxir a vosa inexistencia, segundo dis, tívovos ben cerca durante uns cantos anos ¿Non?. E en canto á túa pregunta respecto ó uso do termo horror vacui lamento ter que dicir que non é correcto neste caso. O horror vacui é o medo ó valeiro, non facerlle o valeiro a alguén, cousa que polo visto entendes que pasa contigo. En calquera caso, non te preocupes, que un erro o comete calquera. Claro que chamarme a min ignorante acto seguido…

    En fin, vou rematando. A ver, serei claro: Non son o inimigo. Non o son porque nunca o pretendín ser. Non concibo o traballo como unha pelea, como un “conmigo ou contra min” e por iso non son o inimigo. E non o son tampouco porque traballamos en ámbitos diferentes e se todos tivesemos ben claro cal é o noso ámbito de acción non teríamos nin que encontrarnos. Pero, claro, o problema chega cando eu excavo (cosa que non pasou ainda) ou ti entras en terreos que nin son da túa competencia nin están dentro da túa cualificación.

    Iso si, sempre que nos manteñamos no terreo intelectual podemos debatir todo o que queiras, son unha máquina de argumentar e o fago por hobby. Agora ben, o que non tolero son insultos ou alusións sen concretar. E agradecería que Gago actuase neste caso como moderador e establecese os termos do debate.

    Finalizo agradecendo unha vez máis que sacases a relucir a miña ignorancia, ainda que tería sido mellor se, xa postos, indicases en qué e nos revelases as claves desde as que te das o luxo de determinar o nivel de cada un. Así quedamos a medias ou coa sensación de que non hai moito máis que insultos gratuitos.

    E unha recomendación de alguén que, por moito que o creas, non é o inimigo simplemente porque para ser inimigos ten que importarme o que fas e, sinceiramente, baixados a este terreo de lodazal e guerra sucia non me importa o máis mínimo. Cando teñas algo argumentado que dicir discutimos e, entón sin, igual chegamos ata a mosquearnos. Unha recomendación, como dicía: non mires tanto para o embigo. Non sempre se fala de ti ou do teu grupo.

    A ver se na vindeira podemos discutir como persoas intelixentes, que estaría ben por unha vez e ademáis axudaría máis a establecer a sabiduría duns e a ignorancia de outros que os insultos, máis propios dun patio de colexio que dun debate supostamente serio. O dito, cando queiras debatimos sobre lexislación e esas cousas, que igual botamos unhas risas.

    Despídome con toda a cordialidade da que son capaz,

    Jorge

  23. 9 / Marzo/ 2009

    A ver, xa sabedes que podedes empregar este espazo para o que queirades, pero eu creo que, polos termos da discusión, esta se soluciona mellor fóra do ámbito do escrito e máis ben polos pagos do oral, ou sexa, cunhas cañas. E, aínda que sea, convido eu. :-)

  24. Xulio
    10 / Marzo/ 2009

    Perdoen que me inmiscúa neste debate que semella un pouco desviado do tema inicial. Ante todo felicitar a Magago pola súa acción cidadá, eu mesmo iniciei unha denuncia fai uns anos pola destrucción dun túmulo e ben sei da dificultade que, nestas ocasións, entraña o enfrontamento coas institucións.

    No canto da intervención de Xurxo, aínda que non son arqueólogo si son un afecionado da arqueoloxía do Barbanza, e entendo que o firmante non é outro que X. Ayán, responsable do campo de traballo de O Neixón.

    Se é así, me extraña que agora se adique a criticar ó concello, por que no I Encontro Arqueolóxico do Barbanza, ó que acudín como espectador, non fixo máis que felicitar ó concello e ó alcalde (alí presente) pola súa colaboración. Declaracións que ten repedito en público varias veces, incluso fai apenas un ano e medio, véxase senón esta noticia de La Voz. (2/09/2007)

    «Independentemente de quen gobernase, dende o Concello sempre nos apoiaron»

    http://www.lavozdegalicia.com/barbanza/2007/09/02/0003_6106170.htm

    Estimado Xurxo, sen ánimo ningún de xulgarlo, non considero lóxico o seu cambio de postura.

  25. Outro Xurxo
    10 / Marzo/ 2009

    Veño seguindo a Manolo dende hai moitos anos, penso que dende que comezou con este Blog. Poucas veces teño participado en comentarios, especialmente, porque o que lle teño que dicir xa llo digo en persoa, pero é que, con este debate suscitado, non son capaz de non participar.

    Levo tempo seguindo os comentarios duns e doutros e, sen entrar no terreno persoal (xa que a uns vos coñezo e a outros non), vou a utilizar a experiencia que me dá ter pateado por moitos xacementos, a miña actividade como informador e como traballador da Administración.

    A actuación de Manolo é impecable e todos deberiamos tomar nota. Outra cousa ben diferente é o que se deriva dela. Vexo que, falando deste tema se derivan conversas cruzadas que nada teñen que ver co asunto e que, quizais, se baseen en amistades agradecidas ou perigosas, segundo se vexa.

    Coñezo a todo o grupo de profesionais que traballou nas excavacións do Neixón e non podo máis que agradecerlle todo o que alí teñen feito, non só pola arqueoloxía, senón por algo moito máis valioso neste país, a valorización social do noso patrimonio; que a xente sexa consciente do valioso que é coñecer, disfrutar e difundir as riquezas que teñen. Por iso, concibo a arqueoloxía, máis que coma unha ciencia, como actividade social, mesmo política, e aí é onde coincido con Manolo e coas súa visión comprometida, política e combativa da arqueoloxía, na que tamén coincide o grupo que traballou no Neixón.
    Sen embargo, e quizais a única crítica que lles fago, é que non teñan manexado coas forzas políticas, ou en todo caso, non as teñan educado na importancia do Patrimonio. Ás veces, moitas veces, para revalorizar e loitar polo noso patrimonio fai falla enlamarse nese mundo escuro que se chama política ou diplomacia, como lle gusta dicir eufemísticamente a algún amigo.

    Non coñezo persoalmente a Gourmet pero téñoo seguido nestes foros e noutros traballos realizados. E sei do seu compromiso co patrimonio pero non me gusta a visión “personalista” que ten da Arqueoloxía moi alonxada desa visión social da que falo. O “eu xa fixen, eu xa descubrín, eu xa comentei” non é propio dunha persoa que se adique desinteresadamente ao mundo da arqueoloxía. E poño un exemplo que aparece no primeiro comentario deste post:
    “Como sabes, no Encontro Arqueolóxico do Barbanza de febreiro de 2007 demos a coñecer un petroglifo que se atopa no interior do Coto da Amoreira”. É só un exemplo, pero hai moitos máis que podemos atopar nas páxinas deste blog, coma se sobre todo o que se fale do mundo patrimonial, xa teña estudos, referencias ou traballos realizados.

    E sobre a sinalización de xacemetos non hai que romperse a cabeza tanto con leis e procedementos. É cuestión de vontade política ou, en todo caso, de deixadez política. Por iso, a importancia de “educar” aos políticos. Eu, que traballo na administración, podo dicir que, dende a Xunta, se teñen presentado e aprobado numerosos proxectos de sinalización de roteiros de todo tipo por parte dos concellos. Unha vez cobran, se esquecen de manter eses roteiros ou eses xacementos, aínda que, na maioría das ocasións, na axuda que reciben van recollidas partidas para o seu mantemento. Pero é o de sempre neste país, unha vez teño os cartos no peto, xa non me importa o que alí aconteza.

    Espero que todo o que teña comentado sexa tomado coma unha reflexión, mesmo como unha crítica constructiva aos que credes que a arqueoloxía é un caixón pechado. Arqueologos oficiais, historiadores da arte, xornalistas, funcionarios ou labradores… Todos teñen moito que dicir e que loitar pola nosa arqueoloxía. Traballemos, logo, unidos. Agardo, en todo caso, que estes vivos debates servan para que, entre todos, poidamos loitar por un ben común que a todos nos apaixona; a difusión e valorización do noso patrimonio.

  26. 10 / Marzo/ 2009

    Por certo, e a raíz do que estamos falando aquí. O novo proxecto da Dirección Xeral de Patrimonio:

    http://www.patrimonio.org

    Por agora ten só 122 bens, pero se conseguen ampliar o número de xacementos, está xenial. É xusto o que estamos falando.

  27. xurxo ayán
    10 / Marzo/ 2009

    Para seguir reforzando o meu egocentrismo vou engadir o MEU apelido para que así me recoñezades; como non teño ningunha foto miña no blog de Arqueoneixon vos aseguro que son EU.
    Xulio, agradezo o teu comentario e apunto algúns dados para tentar esclarece-las túas dúbidas:
    1. O noso proxecto en Neixón iniciouse en 2003 da man de Manuel Outeiral e o alcalde daquela Jesús Alonso (PP). Deseguido perderon as eleccións e iniciouse o tripartito con Deira como alcalde (BNG) e o malogrado Xabier Cortés como concelleiro de Cultura (PSG). En 2005 falece Xabier e ocupa o cargo Xerardo Piñeiro. Polo tanto, independentemente do signo político, o concello de Boiro aprobou o proxecto dende 2003 e iso é o que digo nesa entrevista da Voz do 2 do 9 do 2007.
    2. Podes consultar o dossier de prensa do blog Arqueoneixon e verás que sempre citamos ao Concello de Boiro en tódolos actos públicos (presentación de libros, documentais, conferencias, seminarios, clases, visitas guiadas…) e sempre aplaudimos a súa política de apoio á Arqueoloxía (non só nos I Encontros Arqueolóxicos), que xa sintetizou o gourmet de provincias nun post precedente (publicacións e demáis). Igual que aplaudimos esa faceta denunciamos ese paradoxo brutal entre potenciación da Arqueoloxía e mala xestión do patrimonio arqueolóxico local. É lóxico que non entendas ese cambio de postura porque non se deu ese cambio de postura.
    3. Tes unha longa entrevista MIÑA na COPE de Boiro no verán na que se plaude e se critica. EU non debo favores, EU non son de Boiro, EU non estou posto polo Concello e manteño independencia de criterio neste terreo. O que pasa é que estamos afeitos a que na administración local se aplique a máxima de ou estás comigo ou estás contra miña, lamentablemente. Espero ter esclarecido algo ao respecto, Xulio.
    No tocante ao gourmet de provincias pouco se pode dicir cando se zanxa de anteman seguindo a máxima de Manuel Fraga de esta es mi última intervención y punto. E vaia intervención, iso si que é horror vacui amigo. Non sabes como ME enaltece o ego que ME adiques tanto espazo. Para falar só do teu (e xa tes abondo, como dis) non está mal, sobre todo cando non che importa o máis mínimo o que EU fago. Por certo, non é nada egocéntrico que te consideres unha máquina de argumentar, e se o fas por hobby, Jo, como te pasas, do que serías capaz se te adicases só a iso, profesionalmente. Con todo, a túa parrafada é todo un extraordinario exercicio psicoanalítico, de verdade, parabéns. Desacougante o aroma belixerante: inimigos, loita, lodazal, campos minados, eidos de acción nos que non é necesario atoparse, xente que é boa mentres é útil… desacougantes declaracións sobre fondos públicos… esixencias de declaracións como se foses un xuíz nun tribunal…Toda unha forma de ver a Arqueoloxía, si señor.
    Despídome con todo o sorriso do que son capaz.
    Como cantaba o xenial Manquiña Tú tenías mucha rasón… no te hice caso.

  28. 10 / Marzo/ 2009

    Outro Xurxo:

    Lamento ter dado esa imaxe, sinceiramente. Está ben lonxe da miña intención e agradezo que me chames a atención sobre o asunto.

    Xurxo Ayán:

    Non te confundas, non é Fraguismo, declino a posibilidade de seguir enlamándome neste lodazal, como dicía onte, o cal no te priva a ti, nin moito menos, de seguir nel canto che apeteza. Non me malinterpretes e non te sintas coartado. Eu debato, e como dicía onte, argumento por afición (outra cousa é que o faga mellor o peor, porque afirmar que o fago non implica xuizo de valor). E algo que desfruto.

    En canto ó carácter xudicial que lle ves ós meus inquéritos, descoida tamén. Simplemente trataba de que deras resposta a todas esas veladas acusacións de ignorancia e mala fe que insinuas pero non concretas no teu escrito orixinal e que, por certo, segues sen concretar deixando abertas tódalas dúbidas. Nin teño autoridade nin intención de esixir nada, pero si que agradecería, xa que levaches a conversa ós termos ós que a levaches, algo máis de concreción. Non confundas a miña solicitude con nada máis.

    E, como dicía onte, a min pode interesarme o patrimonio, a arqueoloxía, Boiro ou mil historias máis, pero non entrar nunha espiral de insultos e acusacións veladas así que, sin pretender caer en fragusimos, eu deixo aquí o tema. Pero, por favor, ti continúa todo o que queiras. E se podes dar algunha explicación concreta, mellor, porque o meu será a retórica (segundo dis) pero ti tampouco quedas manco nese terreo.

    E para vindeiras ocasións, para evitar parrafadas coma a de onte o mellor é non insultar.

    Saúdos.

  29. xurxo ayan
    10 / Marzo/ 2009

    Estimado gourmet de provincias:
    Agradezo a túa constante e paternalista preocupación e que me deas permiso para facer o que queira (grazas), pero tranquilo que nin me confundo, nin te malinterpreto, nin me coarta o que me digas, xa sei que non tes autoridade nin intención de esixir nada (alomenos a min), nin me volvo confundir, nin entrei nun lodazal nin nunha espiral de insultos. Aquí é onde radica o problema, porque eu non insultei a ninguén (vid supra). Ergo, para evitar parrafadas como a de onte o mellor é que non as escribas, non? ou tamén é culpa dun ególatra descarriado e paranoico que guinda insultos aquí e acolá e che obriga a premer o teclado? En todo caso, tomo nota dos teus consellos, parece que me coñeces como se me parises: teño que aprender a ser humilde, a traballar en equipo, a deixarme de retóricas baleiras e veladas acusacións (sic), a deixar de mirarme ao embigo e desfrutar (porque eu tamén desfruto) destas grandes aportacións éticas e morais que grandes plumas como a túa dan á Arqueoloxía galega. Grazas novamente por recordarme que son humano.

  30. 10 / Marzo/ 2009

    Primeira nova de que a mina pluma (grande ou pequena) aportase algo á arqueoloxía. E novo e interesante exercicio de retórica para rematar, unha vez máis, sen contestar ningunha das preguntas.

    Deixareime de retóricas e por unha vez na miña vida tentarei ser breve e o máis claro posible. Cando leo no teu texto “non tes nin idea de como respostalas: falar sen saber é cousa de necios ou de ignorantes” e cousas polo estilo eu, que son así de susceptible, os entendo como insultos. Espero que por ai queden aclaradas as dúbidas.

    En canto ó tema do debate, porque imaxino que máis alá de se eu son intelixente ou ti máis ou menos retórico o interesante é o debate de fondo, repetirei as miñas preguntas sen xogos dialécticos. Na túa man está contestalas dun xeito directo, aportando datos, nomes, cifras e demáis ou optar por non facelo unha vez máis (e irán tres consecutivas. Logo serie eu o retórico e o que non di as cousas claras):
    – ¿Poderías dicirme onde aludín a tí ou ó teu grupo?
    – ¿Sabes de quén é a responsabilidade de facerse cargo da sinalética en O Neixón e, no seu caso, poderías dar nomes ou cargos?

    E unha última por non aburrir

    ¿Cómo dexenerou o debate na polémica de sempre cando aquí do que se falaba non era de min, de ti, do teu grupo nin do Neixón? ou, o que é o mesmo, se non aludín á túa persoa nin ó teu grupo, nin ó teu traballo nin a nada que teña que ver nin remotamente contigo (cousa da que estou convencido) ¿A qué ven esta historia?.

  31. Xaestaben
    10 / Marzo/ 2009

    Xurxo.

    Nesta ocasión creo que a túa reacción é demasiado exhacerbada. Se volves ler a mensaxe orixinal de Gourmet verás que o feito de que non cite o teu traballo se debe máis probablemente a un lapsus que a unha intención espúrea cara o voso grupo. E ti semella que o estás tomando como un ataque personal.

    Por outra banda non fai falla que che diga que non creo dende o LARP sexades os máis indicados en atacar a unha persoa por ignorar (e as veces eliminar, véxase senón o famoso caso Arbor ou Arqueoweb) os traballos de outros autores, feito do que a vos mesmos se vos ten acusado en non poucas ocasións e no marco de traballos de investigación serios, non en foros de divulgación. E con isto non pretendo reabrir vellas, por que o morto xa cheira.

    Se te sentes agraviado creo que existen maneiras máis elegantes de facelo notar.

  32. 10 / Marzo/ 2009

    Ben, creo que este debate, que a estas alturas se refire basicamente xa a unha discusión persoal ben pouco produtiva para a comunidade de lectores. e rebasa o planeamento deste fío de comentarios ao redor do Coto da Amoreira por direccións totalmente sobradas

    Encarezo ás partes a que continúen debatendo sobre as cuestións que lles preocupen de xeito privado ou noutro foro que consideren oportuno.

  33. xurxo ayan
    10 / Marzo/ 2009

    Pido desculpas publicamente a Manuel Gago por ter enturbiado un menú degustación no que non caben este tipo de trifulcas infames, ben é certo. Sintoo de verdade; a todo isto vou ver se merco algo elegante para adornar os meus discursos, ala forcia, cencia e pacencia para todos

  34. 10 / Marzo/ 2009

    Manolo:

    Gracias por prestar este espazo e por aturarnos. Efectivamente, probablemente non era o lugar.

  35. Xurxo Sobral
    28 / Abril/ 2009

    Ayán, ni más ni menos, es exactamente lo que haces: insultar y descalificar, y tus cuatro ironias mal traidas de poco sirven, a no ser, claro está, que a ti te valgan de algo !Valiente patrimonio atesoras¡ !Magistrales intervenciones acometes¡ !todo un ejemplo¡ ¿verdad? joven trayectoria la tuya para resultar tan vieja, desagradable y pesada tu actituz.

  36. Xurxo Sobral
    28 / Abril/ 2009

    eeepa…actitud

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará