Proxecto Dous Miles (5): O Teixedal de Casaio, en Pena Trevinca


O Teixedal de Casaio, un bosque diminuto agachado nos confíns de Trevinca. Os teixos son as árbores co verde máis intenso e escuro. Fotos: Sole

Aínda que tecnicamente non é un cumio, para saír e chegar ao Teixedal de Casaio hai que pasar por cimeiras e cordais situados por riba dos 1.800 metros, nun contorno de alta montaña, con climatoloxía inestábel, eternas distancias e horizontes enormes, así que clasificaremos a visita ao Teixedal de Casaio como parte do Proxecto Dous Miles!

O Teixedal de Casaio é un lugar excepcional: o bosque máis recóndito e, posíbelmente, o máis antigo do noso país. Só xuntar eses dous calificativos a un lugar xa o converte, de seu, nun lugar mítico. Alí, nun perdido e estreito val afundido baixo o macizo de Pena Trevinca, sobrevive unha marabilla biolóxica: o Teixedal de Casaio. O bosque de teixos máis occidental de Europa, a última lembranza do hábitat dunha especie, o teixo, que foi moi abundante en Galicia e con grandes valores simbólicos. Diante da invasión romana, os castrexos envelenáronse con teixo. E a madeira de teixo fixo os barcos das armas e buques de guerra dos exércitos e armadas nobiliares e reais. O teixo é de seu de lento crecemento e non puido resistir a depredación humana. Só estes de Trevinca: este bosque leva aquí desde a Era Terciaria.

Que o Teixedal quede a catro horas e media de camiño (polo itinerario longo, ver anterior post), despois de atravesar un complexo mineiro empregado durante a Guerra Civil como un deses negados campos de concentración franquistas, é un paso máis do camiño iniciático que supón. Ao subir o monte do Seixo, de súpeto ábrense os cumios nevados de Pena Trevinca, e os vales adéntranse profundos e cargados de árbores.

Un non se espera atopar o que alí está, se o mira con ollos atentos. Que ninguén busque Fangorn, ou a Reserva de Muniellos. O Teixedal é moi pequeno, uns trescentos teixos e unha infinidade doutras especies arbóreas en seis hectáreas. Había cereixos silvestres, todo tipo de carballos, os freixos, os ameneiros, hedra por todas partes, humidade, enormes e descoñecidas plantas. Ao camiñar polo Teixedal -non esaxero-, un tiña a sensación que entraba á parte esquecida da enciclopedia botánica do país, e cada paso era unha nova pranta pola que preguntarse ou fascinarse. Alí hai especies e variedades que nunca tiña visto. E están os teixos. Por todas partes. Son as árbores máis escuras das fotos. Soturnas, baixas, e todas centenarias. Mentres no fondo do val estouran os barrenos das canteiras, eles durmen no lugar máis perdido do país. Dos cumios baixa un río cargado da friaxe da neve. Alí dentro, na espesura, o día faise case noite e a auga nos acalma. Comemos en silencio. Calamos todo o tempo. Dobrámonos baixo as ponlas. O bosque máis raro, máis antigo, máis fermoso. O Teixedal de Casaio.

Aquí podes ver un vídeo da camiñada e algunhas indicacións:

Aquí podes ver como chegar ao Teixedal de Casaio.

22 Comments

  1. 7 / Maio/ 2008

    O vídeo vese cunhas raias bastante feas. Tentarei reexportalo e volver a subilo estes días, pero vale ben por agora.

  2. Moncho
    8 / Maio/ 2008

    Pero… como das con estas maravillas? Na vida descubriría eu que existen lugares coma este en Galicia, castros como os que visitas, etc… e iso que teño moito monte enriba!

    Bueno, como bo xornalista, imaxino que terás as túas “fontes”… :-)

  3. 8 / Maio/ 2008

    Durante um tempo, o teixedal de casaio foi um segredo guardado por umhas poucas pessoas ligadas ao mundo do ecologismo e o conservacionismo, acho, por mor da sua fragilidade. A sua existência fixo-se pública para o proteger doutras ameaças, porque nom havia mais remédio. Contodo, nom será excessiva tanta publicidade e instruçons tam precisas sobre a sua ubicaçom e a rota a seguir para o visitar?

  4. Uz
    8 / Maio/ 2008

    Manolo, senta-che mui bem a pucha! (Se me permites a apreciação ;))

  5. 8 / Maio/ 2008

    Uz, moitas grazas! :-) Moncho, efectivamente, o xeito de descubrir sitios interesantes é escoitar e ler mesmo os prospectos farmacéuticos. Alégrome que te interese.

  6. 8 / Maio/ 2008

    Signatus, ese é un bo tema. O Teixedal de Casaio está moi detallado desde os 90, coa primeira edición do mítico As montañas de Galicia, de Vélez Barrio, con reedición do 2001, con atención aos xeitos de acceso, e a súa existencia aparece mencionada en todos os folletos turísticos de Valdeorras.

    A maiores, o que si teño claro é que un dos principais problemas do patrimonio natural e cultural do noso país foi e é o descoñecemento, a falta de información e o detallar o valor das cousas para todo o mundo. Por culpa diso, se cometeron grandes barbaridades. Por iso teño clarísimo que é importante contar, detallar e documentar, para que quede constancia e para que poida ser compartido e apreciado por máis poboación que os especialistas. Ese é un principio que teño clarísimo para Capítulo 0 desde sempre. Estou convencido de que, en parte, os políticos consentiron as licenzas de minas que arrasaron o val que precede ao Teixedal porque ese espazo é un gran descoñecido, lonxe de todo.

    Neste blog este principio se complementa cunha prevención: non menciono espazos dos que se poden substraer obxectos con facilidade, ou a existencia deses obxectos (por exemplo, un par de muíños de man tirados baixo as murallas dun castro), ou de espazos perigosos (como un vídeo sobre ríos subterráneos que publicarei dentro de pouco).

  7. 10 / Maio/ 2008

    As canteiras o novo ouro negro da comarca. Resulta moi difícil pensar nun mundo que sexa capaz de conciliar desenvolvemento económico respetuoso co noso medio. Agora para as comarcas das louseiras, éstas son sen dúbida unha fonte de riqueza moi considerable, coma puiden ver no informe da cámara de comercio de galicia sobre a riqueza das diferentes comarcas. Valdeorras e redores tiña uns índices superiores a moitas comarcas costeiras máis industrializadas o que me chamou sinceramente moito a atención. E estou seguro que as canteiras teñen algo que ver nesto. Ata os anos sesenta esta zona tamén era moi rica na producción de wolfram e estaño, os mineiros gañaban moitísimos cartos por un traballo moi moi duro. Trala guerra de Corea acabouse o “boom” do wolfram e todos aqueles cartos foron malgastados ou desaproveitados. E unha ola de emigración saliu desas comarcas que foran tan ricas. De feito, citando a un señor que salía no documental “A memoria nos tempos de wolfram” dp de gañar tantísimos cartos cando cerrou a mina:-Estábamos igual ca antes!!
    Cas louseiras non ocorrerá o mesmo? o crack do ladrillo é un feito consumado, estase invertindo/promovendo novas fontas de riqueza na zona? Estase a desfacer o patrimonio de todos e usos futuros do medio para o proveito duns poucos (e claro está non son os obreiros) durante un período curto de tempo? Paga a pena?

  8. 9 / Xullo/ 2008

    look white boat free minor water house see

  9. 9 / Xullo/ 2008

    elephant wood frog greed bag stay glass australia busy

  10. Sergio
    21 / Xullo/ 2008

    ¡¡¡Impresionante!!! So podo dicir iso, topei co teu blog de casualidade, posto que oin algo deste teixedal, e estaba recollendo información como unha posible viaxe, tamen vira algo de monte invernadeiro. Pero estou abraiado, parece mentira os tesouros que temos en Galiza e nin sequera os coñecemos.
    Gracias por este video.

  11. 22 / Xullo/ 2008

    A ti por pasares por aquí, Sergio. Mágoa que do Invernadoiro non che poida dicir nada, porque non o coñezo.

  12. 28 / Xullo/ 2008

    no vacant you key car girl red

  13. 28 / Xullo/ 2008

    apple yes bag juicy cube day sun land

  14. roberto gago
    13 / Agosto/ 2008

    saludos manuelgago!!! bienvenido de las vacaciones en la bretana francesa!!! este blog tiene un buen repertorio de proposiciones ecologoistas y de aprecio por humanidad , y de valorar el terruno galego sus posibilidades de los ciudadanos de mundo de conocer parajes y patrimonios de galizia. bom retorno a lo suyo divulgar tus conocimientos y habilidades en la comunicacion de gentes!!!!

  15. Xabres da Teixeira
    28 / Outubro/ 2008

    Atopeime co teu blog de chiripa. Buscando información dos petroglifos de Lombo da Costa, noconcello de Cotobade.
    Marqueino como blog interesante, e creo que non me equivoquei.
    Oxe atopei esta reportaxe sobre este Teixedal, e fundamentalmente estou de acordo contigo, en que hai que dar a conocer estas cousas, pois poderian pasar desapercibidas cando de sacar beneficios se tratase.
    Eu son de cerca da zona, e coñezo mais de un teixedal, como veras firmo como Xabres da Teixeira. O de Xabrés e toponimia de Sanabrés e Teixeira a aldea donde nacin, donde habia bosques de teixos, e agora so queda o Teixedelo no límite con Requeixo e Padornelo.
    A ver si algunha vez nos atopamos por eses montes abenzoados.

  16. 28 / Outubro/ 2008

    Grazas, Xabres, hai moita xeografía marabillosa por amosar neste país, e nesas estamos en Capítulo 0. Xa me contarás deses teixedais.

  17. 14 / Decembro/ 2008

    Precioso.
    La naturaleza crea eso valles y es impresionante verlos.
    Uno se siente agradecido de al no poder viajar a esa zona y ver la ruta y todo el paisaje se queda sin palabras.
    Solo espero que NO destruyan ese bello lugar y su video No se kede en sako roto.

  18. jose
    28 / Febreiro/ 2009

    la naturaleza la destruye el hombre para lucrase .la contamina nos daremos cuenta cuando no se pueda hacer nada y lo pagaremos caro pero el dinero solo vale para el homber la naturaleza de dinero no entiende .la naturareza es una cadena de cosa naturales no artificiales .

  19. Cesar
    2 / Setembro/ 2009

    Atopei o blog buscando un restaurante, por eso penso que ademais de ser bos roiteiros, sodes bos comensales. Permítome recomendarvos que cando volvades por os arredores de Pena Trevinca vos acerquedes a visitar un hoteliño rural de nova creación na Veiga do Bolo, no lugar Os Corzos, donde programan tamén visitas e roiteiros por esos montes de deus..
    Por certo, por si non o dixen, o blog e un “dousmil”. Moi bo.

  20. Cesar
    2 / Setembro/ 2009

    Non teño claro si podo deixar a dirección Web…

  21. 2 / Setembro/ 2009

    Deixa esa url, sen problema ningún, César.

  22. 11 / Abril/ 2012

    Vos dou gracias polo voso traballo sobre os lugares do noso pobo, faltoubos por decir que ese é o río San Xil, e que máis abaixo está a Ermida que garda os restos de San Xil de Casaio.
    abrazos do coso amigo Anselmo

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará