Albariños con memoria na #rutadeza

En 2009 coñecín a Ramón Blanco e o proxecto familiar ao que se incorporara: a adega Castro Brey, de Camanzo, en Vila de Cruces. De aquela contara neste blog o moito que me sorprendera o seu albariño Sin Palabras, elaborado na zona máis estrema (no sentido climático e no xeográfico) da denominación de orixe Rías Baixas. O proxecto de Castro Brey sorprendérame pola ilusión que destilaba Ramón, pola visión dos avós da súa muller, fundadores da adega, que viaxaran á Champagne para traer o muíño de vento (coñecido na aldea coma “o tarabelo”) que reduce a presenza de néboas no pequeno val de Camanzo e evita unha excesiva presenza dos fungos, e a calidade do viño, sorprendente e superior. Para min, Castro Brey era unha demostración de que o mundo do viño galego é capaz de crebar, día si e día tamén, moitos tópicos: que hai terras estupendas para o seu cultivo ao longo de todo o país, e que o maior agasallo que nos dá é a enorme diversidade de solos, microclimas e acios.

Este domingo pasado, convidado pola Deputación de Pontevedra, participei nunha Ruta polo Deza na que nos achegamos ata Camanzo e volvimos ver como evolucionara o viño de Castro Brey en todos estes anos. Teño que dicir de aí que saín orgulloso de algo que non é meu, e iso conséguese poucas veces. Porque en todos estes anos a adega non parou, foi adquirindo unha visión e un camiño propio, e a adega conseguiu expandirse, crear novos proxectos e levar o seu viño (e augardentes) polo mundo, cunha personalidade cada vez máis propia dentro do concerto dos viños das Rías Baixas, como vou explicar.

En Castro Brey conciben os viñedos como parte dun ecosistema complexo. Un regato, o Regateiro, pasa moi pretiño dos emparrados e un monte detén os ventos e facilita unha certa subida de temperatura na área. Pero iso non quita que o clima de Camanzo, no Ulla que comeza a subir xa cara o interior do país, sexa húmedo e frío. Así que os perigos de extensión dos fungos que poden acabar machacando unha colleita son moi altos. Un ecólogo examinou o microclima do Regateiro, explorando por exemplo como se pode favorecer o hábitat da libelula negra, que é unha depredadora do mosquito verde, un dos parásitos máis comúns das viñas. Ou considerar a viña como un sistema complexo con certa capacidade de rexeneración. Na adega fan o “velatorio” das parras que morren. Debido a que as súas raíces se prolongan no chan ata dez metros de profundidade, a súa capacidade de volver nacer sobre os restos da anterior son inmensas. O patrimonio xenético e adaptativo das parras ao longo de décadas é especialmente coidado, tentando preservalo, criando prantas procedentes dos acios anteriores para non perder esa “memoria” vexetal.

Pero sobre todo o que distingue a Castro Brey é a capacidade de defender algo que a min me parece parte do futuro do viño galego: a súa crianza. O albariño gaña forza, vida e presenza cando se deixa repousar uns anos antes de ser comercializado. Cambiar a cultura da venda do viño non é doado, e tamén se pode comprender. Non é o mesmo ter o viño gardado en adega que vendelo ao cliente e que o garde na súa casa mentres ti xa ingresaches os cartos. Pero o resultado son tamén viños que se poden vender a un custe moi superior, marcas que gañan prestixio e que son quen de ofrecer viños poderosos, complexos e sofisticados. As características dos nosos viños, a súa elevada acidez, facilitan os procesos de crianza, pero en Rías Baixas aínda hai moi poucos proxectos.

En Castro Brey apostan pola crianza do albariños. Estivemos probando albariños do ano 2010 e do 2013. É impresionante como cambian en función do xeito de crianza. Deste xeito, un albariño de 2010 criado xa en botella de 75 centilitros amosábase xa nunha fase final do seu ciclo vital, bastante plano; sen embargo, outro da mesma colleita, preservado en depósito, amosábase fresco e con capacidade de tirar millas moito tempo máis. Ramón viu o potencial da crianza, e dos 3000 litros que gardou da colleita 2010 para crianza, agora xa pasou a un depósito de 10.000 litros de 2013. A calidade do albariño ‘con anos’ é innegable: o gran desafío -e esa será cousa dos departamentos comerciais- será convencer a un cliente que xa ten clasificado e ubicado ao albariño para determinados usos.


A venerable cepa tricentenaria do mosteiro de Camanzo.


O fuso do lagar do mosteiro e os acios nos retablos barrocos da igrexa.

Non deixa de ser unha curiosa coincidencia (ou non) con este outro detalle. No alto da parroquia de Camanzo, a escasos centos de metros da adega, atópase o fermoso mosteiro románico de San Salvador, que ben vos merece unha visita. No interior do seu claustro -que precisa con urxencia unha restauración- sobrevive unha das viñas máis venerables do país: unha caíño de máis de trescentos anos, un auténtico deus biolóxico que sobrevive como pode no emparrado do antigo cenobio medieval. E o interior da igrexa de Camanzo ten numerosos retablos nos que están presentes os bacelos ricos e abundantes: velaí fusiónase a vella cultura cristiá co mundo do viño.

Pero ese é o relato desta adega e a súa memoria. O talante visionario de Ramón imprímese na súa capacidade de construír deseños e etiquetas nos que o viño está intrinsecamente relacionado co relato da familia e a historia da adega. O Sin Palabras incorpora a máquina de escribir na que o avó levaba a contabilidade da adega, o Nice to Meet You realízase con series de etiquetas nas que están debuxadas as cidades queridas e os mercados principais do viño de Ramón, como Girona, Sevilla, ou Costa Rica. O Bendita Locura véndese nunha lata preciosa e descubriu que hai comidas nas que se animan a pedir outra para quedar con outra das latas. Cada botella ten, literalmente, unha historia e contribúe a diferenciar a adega no contexto de enorme competencia internacional do albariño, no que os comerciais de adegas galegas compiten uns cos outros para conseguir que os restaurantes norteamericanos escollan o seu “albariño da casa”.

Como dicía antes, saín orgulloso do que se está a facer nesta adega excéntrica, por moitos motivos, con respecto ao negocio tradicional do viño. A foto que abre este post é o propio Ramón Blanco, nun produto conxunto no que vendía o seu viño Nice to meet you acompañado dunhas zocas de Elena Ferro, a artesá que ten o seu obradoiro moi pretiño, en Merza. Son este tipo de vínculos e sinerxias, sen dúbida ningunha, o futuro da nosa industria rural.

Be First to Comment

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará