O outro día tiven o pracer de participar na presentación en Compostela do libro Las piedras que hacían vino. Viaje por los milenarios lagares rupestres de Galicia, elaborado por Luis e Alejandro Paadín, pai e fillo, e organizada por Histagra, o grupo de investigación en Historia Agraria e Política do Mundo Rural do Departamento de Historia da USC.
A verdade é que teño a sorte de coñecer esta auténtica aventura cultural dos Paadín dende o primeiro momento, cando un día Luís chamoume para preguntarme por un lagar rupestre. Non sabía eu que aí se estaba a prender unha incrible mecha que ía levar a estes dinámicos emprendedores do viño a compilar unha publicación con máis de sesenta lagares rupestres por toda Galicia (aínda que a zona de Monterrei é sen dúbida a máis abundante). Conectando con moitos afeccionados á historia local, meténdose nestes montes pechados e abandonados que temos, o resultado é un libro impresionante que demostra algo incrible. Como a estas alturas, en 2017, o pasado de Galicia pode seguir a abraiarnos, a crebar os nosos esquemas e a espertarnos moitísimas preguntas.
Aquí están lagares rupestres, tallados na rocha, de diferentes tipos e tamaños. Hai tantos nalgunhas zonas que Paadín, nunha estimación prudente, considera que na zona de Monterrei eses lagares poderían producir 185.000 litros de viño dunha soa vez. Iso é unha barbaridade. Iso significa moito máis que autoconsumo. Iso significa exportación. Cando? Cara onde? Aí é precisa moita investigación.
O libro dos Paadín é un libro para botarse a andar, non só para ler. Comezas a miralo e dan gañas de baixar ao coche e largarse para os nosos territorios enolóxicos e comezar a buscar estes lagares rupestres, a maior parte deles aínda sen datación, que se atopan hoxe en territorios despoboados e non cultivados. “Pero que son os mellores para facer viño”, sinala Paadín, quen pon un exemplo actual. “Pensade na xiada que destrozou a colleita deste ano en Monterrei, porque os viñedos están no fondo do val. Se os viñedos estiveran onde debían estar cando estaban en activo estes lagares, nas ladeiras, posiblemente a incidencia da xiada sería moito menor”. Así que nesas pedras labradas nas que se atopan, en negativo, antigas prensas e sistemas de recolección do mosto, está tamén escondida toda unha referencia para os solos de calidade.
Cando leo este libro, penso inmediatamente en que o viño, máis que unha bebida, é unha paisaxe cultural, un contorno humano e natural no que o clima, o esforzo e as esperanzas se condensan en arquitectura, antropoloxía e enxeñaría. En coñecemento e paixón. O enorme traballo dos Paadín amosa unha dirección e un camiño para o viño galego: conseguidos determinados estándares de calidade no produto (nos que aínda podemos mellorar moitísimo) é o momento de comezar a preocuparnos pola súa historia, polo relato que contar, por conseguir diferenciarnos non só con sabores senón tamén con palabras.
Así que non podo menos que agradecer aos Paadín a súa ilusión e o seu traballo. Esta aventura seguro que a penas acaba de comezar. Por proxectos que temos en común sei que vai dar moito máis de si. E gustaríame pensar que en dez anos teremos un relato moi vivo, coñecido de portas afora pero tamén dentro de Galicia, do mundo ancestral dos nosos viños.
Be First to Comment