Teatro da mangiare: a vida e a morte ao redor dunha mesa

Mauricio Ferraresi e Paola Berselli durante a representación na Sala San Francesco de Ferrara. Foto: Marco Caselli

Pois a representación de Teatro da Mangiare (Teatro para comer), interpretado pola compañía boloñesa Teatro delle Ariette e que se pode ver no Salón Teatro ata o sábado respondeu e superou ás expectativas que tiñamos. A sesión ofrecíase previamente con dúas pequenas performances previas de grupos locais, a primeira unha comedia lixeira de situación con tres estudantes (ou similar); a segunda, unha perturbadora peza interpretada polas mozas de Espazo Aberto, a escola privada de danza do barrio de San Pedro, da que non che penso contar nada porque me portaría como un condenado spoiler, pero que… non te deixará indiferente se vas.

Teatro da mangiare dispón unha obra concebida para que só asistan 24 privilexiadas persoas que sentan no escenario. Co patio de butacas baleiro, esas 24 persoas insértanse no medio da acción, é dicir, ao redor dunha mesa decorada co mantel a cadros, sobre a que comezan a circular bandexas de comida campesiña tras escoitar como a Internacional, a todo volume, beizoa a mesa. Os tres actores da compañía, Paola Berselli, Stefano Pasquini e Maurizio Ferraresi, narran a súa propia historia vital; de como deixaron os escenarios urbanos e montaron a súa Azienda Agricola Il Ariette, onde viven de cultivar os seus campos, o seu gando, e un pequeno teatro que ergueron coas súas propias mans. De tal xeito, o público/actor interpretamos parte da historia ao comer alí mesmo o que eles cultivan; Paola Berselli, cunha gran formación de clown, chora polos seus seres queridos que marcharon, Stefano interpreta a canción de amor máis bela do mundo e Maurizio Ferraresi apoia coa xesticulación ou cunha deliciosa contra escena por momentos esta interpretación, como as longas comidas, por momentos de ledicia e tristura, con alusións á vita e á morte como ideas universais tan ao gusto do paixonal teatro italiano. Como na mesma dunha gran familia, ímonos pasando manoseadas fotografías da granxa e os seus animais.

O xantar é o sinxelo menú campesiño. Ensalada de verduras, un preve de iogur con albahaca, salami, queixos e pasta. Todo, para Il Ariette, baséase na circulación do trigo, nese trigo que nace nalgún lugar do mundo para percorrer miles de quilómetros e participar no circuito económico do capitalismo e facerse pan; ese círculo que eles crebaron, e que na historia conducen ata o momento emocionante no que, coas luces apagadas, velas prendidas, recitado de poesía polo baixo, Stefano corta a pasta para os tallaríns e Paola desfainos e móntaos nas bandexas. E, por obra e maxia do teatro, un acto cotiá das casas labregas convírtese nalgo íntimo e emocionante. ¿Teremos nostalxia do que sabemos que está a quedar atrás, que comezamos a precisar recrealo?

Non hai unha idea precisa de cando remata a representación e comeza a postrepresentación. Despois de servir os tallaríns, os actores abandonan a sala por cinco minutos e logo volven e sentan amigábelmente na mesa e nos ensinan a partir cos cóbados as noces que colleitaron nos seus castiñeiros; alguén timbra na porta do Salón Teatro, e cando o bedel se levanta para abrir, aparecen no escenario outros dous actores de Módena que peregrinaran ata Santiago e se atoparan, con sorpresa, a estes amigos seus nos carteis que anuncian o teatro da cidade, ante a súa sorpresa e a nosa e aos que, por suposto, xa se lles fai un sitio e se lle dan unhas cadeiras na mesa. Dúas horas e media despois do inicio da cea, ás doce e media, decidimos marchar. Desde a platea, o telón entreaberto deixaban entrever esa escena insólita: a mesa, o mantel a cadros, e os comensais/público/actores/técnicos do teatro que aínda quedaban, bebendo viño cos actores. E, ao subir polo corredor de butacas, tiven a mesma sensación de cando abandonas a lectura dun bo libro para durmir. Unha sensación nova para min no teatro.