Os elefantes de Sokúrov: unha novela de vidas atopadas

Foto: Simón Balvís

Aínda que nesta vida hai poucas cousas seguras, un novo libro de Antón Riveiro Coello trae varias garantías de serie: a dun texto coidado, luminoso, elegante e no que sempre se percibe e transmite unha noción de equilibrio literario. Unha novela de Riveiro Coello é como un café nunha terraza, en primavera, ás cinco da tarde, sen nada especial que facer no resto da tarde, só falar tranquilamente, atoparse, deixar levar a conversa por sendeiros amables e comprensivos.

Os elefantes de Sokúrov (Galaxia, 2015) é a nova novela de Riveiro Coello. Conta un relato actual dunha Compostela que transita por escenarios non demasiado habituais: o Pombal, a Praza de Galicia, o Abrigadoiro, a Bodeguilla de San Lázaro, tendo por centro o café da Praza de Cervantes. É unha novela dunha mileurista preparada que se gaña a vida atendendo a unhas vellas e mentras prepara oposicións. Unha vida como moitas na Galicia de 2015. Pero é tamén unha historia de amor fermosa e unha idea sobre o pasado inmediato, tanto individual como da propia Galicia e o desastre da droga dos anos 80. Unha Compostela que se visualiza desde o punto de vista de Constantino, foráneo, pero que por sorte non resulta demasiado tópica.

A prosa de Riveiro Coello vai traballar, nesta ocasión, con numerosos puntos de vista, quizais o proceso máis complexo da novela, e o escritor vai saír con nota da ocasión. Hai momentos realmente interesantes deste proceso de cambiar o foco e entrar en diferentes personaxes. Teño que dicir que gostei especialmente dos cambios de punto de vista entre ela, Janis, e el, Constantino. El é bastante maior ca ela, e esa diferencia xeneracional está perfectamente representada, especialmente no caso del. É curioso, porque a relación sentimental en Os elefantes de Sokúrov está contada esencialmente polo home, mentres que é a muller a que, apoiada nesa relación, profunda no seu pasado. É curioso, digo, porque moitas veces nas novelas o que se repite é o esquema contrario, se cadra levados por estereotipos de xénero: é o home o que profunda na súa identidade, é a muller quen o apoia e relata o namoramento.

Como sempre digo, Antón Riveiro Coello paréceme un dos autores máis solventes da literatura galega actual, e iso nótase no sabor de boca, no que pensas do libro uns días despois. Neste libro, a miña percepción é que a trama é como un episodio dunha vida que está antes e despois. As personaxes, moitas delas moi cribles, son tan coherentes que a novela parece a penas unha pasaxe de vidas reais, que seguen e seguirán aí. Quizais detrás desa percepción de veracidade da novela está o feito de que Riveiro Coello consegue engancharnos cun relato que, sen ser unha historia do cotián, entra dentro da esfera do posible, da fortuna individual en relación ao amor, a amizade e a memoria familiar. Pola miña banda, os personaxes non viven exactamente unha aventura, pero con gusto me gustaría ir sabendo noutro volume a evolución deste amor entre dúas persoas de idades e mundos un pouco diferentes.

Como anécdota curiosa, un gazapo que xa lle comentei en broma ao autor, máis ben divertido que outra cousa. A primeira cea da parella sucede na Bodeguilla de San Roque, e Constantino reserva previamente. Aquí está o problema: como ben sabe todo bodeguillófilo, neste establecemento non se admiten reservas polo xeral, só ás veces de grupos grandes. En fin, é unha parvada, pero axuda a decatarse de que escribir unha novela é como tirarse en parapente. Tentas aterrar nun enorme prado baleiro cunha árbore no medio e, ti non sabes por que, vas rematar pegándote contra a árbore. É o que me pasa a min tamén cando piloto drones. Como nota un pouco máis crítica: a min o das numerosas mencións de Sokúrov sóbranme bastante. Creo que non son precisas para a historia. Eu non son moito de cine experimental, pero si un tipo curioso, e teño que dicir que non tiven a tentación en ningún momento de ir ao Youtube mirar como era a obra do señor este.

En suma, un libro tranquilo, de fermosos sentimentos, capaz de trazar con mestría a forza da vida das persoas normais.

2 Comments

  1. Ana
    28 / Setembro/ 2017

    Un detalle: a reserva para a cea na adega de S. Roque non a realiza Constantino, senón Janis: “Janis tivo a boa idea de reservar, e un camareiro mándanos subir ao andar de arriba, que non é máis ca un salón con seis mesas, das que cinco están ocupadas. A nosa está xunto a unha das fiestras” (p. 190).

  2. 9 / Outubro/ 2017

    Grazas pola precisión!

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará