Confort: ese concepto descoñecido

Propoño que abandonemos todos os palabros que imos cargando, coma mulas, nos últimos anos no eido do turismo. Experiencias, branding, community manager, social tourism, o que vostedes queiran. Se están interesados en empregar neoloxismos, propoño que nos quedemos nun que segue sen estar asimilado na hostelería e hotelería galega: o confort.

Parece incrible que esa palabra de sete letras sexa tan difícil de aplicar. Veño de pasar unha fin de semana nunha casa de certa sona e veteranía no ámbito do turismo rural galego. É certo que nos andivemos toda a fin de semana traballando en exteriores, fotografando o fermosísimo Románico lucense. Pero chegamos o primeiro día, coas botas molladas e o frío nos ósos ás sete da tarde. O pazo, fermosísimo, prometía moito. Pero foinos entrando un calafrío literal cando a encargada, conforme nos ía ensinando as cucas dependencias comúns da casa grande, prendía as calefaccións das salas e da nosa habitación. Imaxinen como son de grandes esas habitacións e o que poden tardar en quentarse ata un nivel mínimo de confort.

Como xa somos cans vellos, en canto tivemos claro o día de traballo, avisamos por teléfono da nosa hora de chegada. Era en certo xeito un aviso que levaba implícitas moitas cousas e non só educación. Estaba querendo dicir: “se chegamos sobre as sete da tarde gustaríanos ter a nosa habitación quente”. O aviso non valeu de nada: a casa só se prendeu (na zona de hóspedes) cando chegamos. Así que tivemos que aturarnos o frío no corpo a base de xerseis e mantas. Esta experiencia de cutrerío e tacañería vense repetindo en demasiadas casas de turismo rural galegas que temos experimentando.

Por suposto que hai casos contrarios, e eses valen de referencia sobre o que se pode facer e o que non e, por suposto, o que está ben e o que está mal. Penso na aldea Chao de Castro, en Río de Porcos (Ibias, na fronteira coa Fonsagrada). Cando chegamos a ela, xa de noite, toda a casa estaba iluminada, a temperatura de todo estaba caldeada, lumes das chemineas prendidos, había música ambiental e da cociña xa se desprendían os arrecendos da cea. Chamoume tanto a atención que llo preguntei á dona da casa. E ela dixérame: “a primeira impresión do cliente é moi importante. Quero que se atope calidez”. Ou sexa, confort.

Por desgraza, como dicía previamente, isto non é nada habitual. O ano pasado, noutra casa da Ribeira Sacra, xúrovos que botabamos o bafo ás tres da tarde na nosa habitación. Lembro unha siesta na que soñei cun desprendimento de xeo dun glaciar. Amigas nosas lembran as súas andainas aterecidas en prumas por corredores ululantes e xélidos. Se cadra os donos nos queren facer experimentar o que era a vida nesas casas a finais do XIX. E o mesmo acontece en numerosos bares e casas de comidas do rural, onde as fiestras abertas en novembro e os chans de baldosa contribúen a que a Estrella Galicia acade as temperaturas de servizo en Almería. Comedores imposibles nos que a xente bota o bafo pola boca mentres embiste ao cocido. Hai algo da nosa cultura tradicional en todo isto: mento aquí aos meus pais e a manía de ver a televisión á medianoite de xaneiro coas fiestras abertas, representativo dun modo de vida no que o frío se concibe sobre todo como un tonificante.

Témolo falado con amigos que teñen casas de turismo rural nas que por suposto o cliente non se ten que enfrontar a este tipo de terribles probas de resistencia. Eu entendo que quentar estas casas é obviamente, un desafío económico e unha importante factura a final de mes; hai xeitos de reducir esas facturas, pero tamén non hai que perder onde está o foco do negocio. O foco do negocio é o cliente e a súa satisfacción, e o obxectivo é dotar ao cliente dos recursos precisos. En moitas destas casas a biblioteca é triste ou ausente, máis alá dos folletos ou libros que regala a Administración; resulta imposible tomar unha bebida -a que sexa- a media tarde se non vas a un remoto bar. E os espazos comúns ás veces son incómodos ou están ben fríos porque se ubican nas partes baixas da casa, antigas cortes, para optimizar a superficie da planta noble.

O turismo rural galego é un mundo de estremos; o bo feixe de casas que cumpren estes estándares, e se enfocan no cliente, son excelentes negocios. Pero aquelas nas que o cliente é o accesorio complementario para pagar a hipoteca da casa ou xustificar a subvención, enfróntanse a un baleiro cada vez máis frecuente e á súa insustentabilidade. O problema é que o cliente non distingue unhas de outras a priori, e iso xenera moita confusión no mercado. O turismo rural funciona como unha marca ‘informal’ que cada vez está máis en risco. Igual había que facer algo ou tomar algún tipo de medidas.