Neste vídeo Carl Sagan conta a historia do Universo ata o home actual en cinco minutos. O vídeo é unha marabilla de síntese e de divulgación científica, aínda que ten un pecadiño venial ao meu ver: fai considerar que o ser humano parece ser o destino de todo o universo, que a dirección dos átomos, astros e estrelas vai encamiñado á creación do ser humano, ser prodixioso que parece sintetizar o Universo. Por suposto, Sagan cautiva a nosa atención con esa mensaxe aparentemente finalista que practicamente encaixaría, simplemente cun par de palabriñas cambiadas, no catecismo cristián.
A realidade é máis dura para uns pero máis fermosa para min. Todo o universo, toda a materia, se expresa a si mesma: a combinatoria e as leis naturais (ese concepto humano co cal tentamos entender as dinámicas físicas) levaron a nós, pero tamén ao caracol, o fento e o carballo. Eles expresan igual que nós este universo, conteñen en si mesmos os códigos da nosa orixe compartida, a penas separada pola aleatoriedade. Sagan crea a ilusión do sentido único como un galano tranquilizador para a súa audiencia. Se eu o tivera feito, se cadra a metáfora non rematara co home, senón cunhas follas de carballo levadas polo vento frío e húmido do outono occidental.
Contidos relacionados
Materia, unha nova publicación científica a piques de comezar
Guerras invisibles ao descuberto: entre a antiga conquista do noroeste e os conflitos actuais
A videoconferencia como novo hábito cultural
Unha excelente presentación da cultura galaica
Volven as Repúblicas de Homes Libres: O Castelo da Fin da Terra
Venres 11 en Verín: charla sobre conservación do Patrimonio no medio rural
Quédome coa Royal Society of London
???
“Cosmos” foi unha serie que marcou fondamente a miña infancia. Comparto o do pecadiño venial, Sr. Gago, pero a cousa ten o seu fundamento: o argumento finalista dalle pé para o inicio do seguinte cadro-secuencia: somos quén de volver os ollos atrás e preguntarnos de onde vimos. No fondo, toda esta secuencia emprega o mesmo fío do Xénese (a creación dende a luz, os astros, a terra e as augas, e as formas de vida dende as máis simples ás máis complexas), pero aplicando como motor da creación as leis da física e da química. Nunha sociedade como a americana, e mesmo nunha sociedade como a española en 1980, o discurso era un sopro de ar fresco.
Claro, non lle nego iso, creo que efectivamente, o “truco amable” está aí, e é con ganchos coma estes obtense a atención da audiencia. Pero o seguinte paso, para min, sería conseguir superar esa visión androcéntrica ou evolucionista do Universo.
De feito, non volvín a disfrutar cun documental tanto como aínda hoxe disfruto mirando “Cosmos”. Sagan cambiaba moi habilmente de rexistro: unha explicación aparentemente prosaica viraba de súpeto a evocacións absolutamente poéticas. O ritmo interrumpíase con pausas onde podías deixar a mente a remoer no que acababas de escoitar, voando coa música. E logo estaba ese respecto polo pasado, ese recoñecemento de que se chegamos tan alto é porque camiñamos sobre ombros de xigantes, e esa idea transversal que tiñan moitos capítulos de defensa da liberdade do pensamento. Tristemente hoxe hai demasiados documentais feitos sen rigor, cun guión plano e cunha linguaxe tan corrompida que ás veces parece que insultan ao espectador.
E aínda debo matizar as miñas palabras de antes. :D
É posible que o Home non poida ter unha visión androcéntrica do Universo? Pode non tela relixiosa, claro, pero obviamente sempre estará unha ollada que o interprete desde as preguntas que se fai a nosa especie.
Cosmos é unha marabilla de divulgación, efectivamente. Como sería, coas tecnoloxías de visualización e realidade virtual actual, un Cosmos de Carl Sagan? Impresionante.
¿Androcéntrica unha exposición de Carl Sagan? Ben, está falando nese video do noso nacemento, por forza ten que ser androcéntrico neste caso, pero…
¿é que non coñecedes estas fermosas e famosas palabras?
http://www.youtube.com/watch?v=xYmDyHC4Oc0
http://www.fogonazos.es/search?q=PUNTO+AZUL+P%C3%81LIDO
Mágoa que non viva agora, que xa levamos descubertos máis de 300 planetas fóra do sistema solar, queda pouco xa, (relativamente), para atopar planetas semellantes (relativamente tamén á Terra). Afortunadamente, viviu o suficiente para ver confirmada a existencia do primeiro exoplaneta descuberto