No corazón da liña Wagner

Last updated on 12 / Xuño/ 2010

Catadores no Castelo de Ponferrada.

O martes e o mércores tiven a oportunidade de participar nas intensas sesións de cata do III Concurso de Viños do Noroeste, que se celebraron en Ponferrada, organizadas por Servino (con Luís Paadín de mestre de cerimonias) e o Concello de Ponferrada. Nada máis e nada menos que 295 marcas de viño competindo baixo un denominador común: estar ao norte da Liña de Wagner. ¿Wagner?

Ben sei que o primeiro que un pensa en que a liña de Wagner é unha trincheira da Primeira Guerra Mundial, ou algo así, pero trátase de algo mesmo máis fascinante: a divisoria climática que atravesa Europa e que diferencia o carácter atlántico do mediterráneo nos viños. Pouca xente sabe da súa existencia, pero os cultivos, tan sensibles ás variacións climáticas, o reflicten claramente. E os viños como poucos.

A liña Wagner segundo Luis Hidalgo.

O certame tenta, polo tanto, poñer en común algo apaixoante: enxuizar e valorar viños que teñen como característica común unha acidez máis elevada e polo tanto un maior potencial de facerse vellos con dignidade, pero que en apariencia proceden de territorios tan distintos coma Rías Baixas, o Douro, Bierzo ou a Ribera del Duero. E aí está o reto. Cada un dos 32 catadores que participamos no panel de valoración tivemos que enfrontarnos a uns 90 viños e o reto non era menor. Por alí pasaban, escondidos, viños do Douro, das diferentes DOs galegas, do Bierzo, da Ribera del Duero, txacolís. Agás os txacolís, o resto chegaban todos xuntos. Ao principio, tentabas imaxinar, en cada viño, a súa procedencia, pero de contado abandonabas esa idea que consumía demasiado tempo e tentabas valoralos no seu conxunto. Brancos novos, brancos fermentados en barrica, rosados, mencías, viños con crianzas máis longas e menos…había que abandonar o relativismo e buscar a comparación limpa entre caldos.

O máis interesante destes concursos son os debates que procuran. Son xustos? É certo que algúns viños evolucionan en copa, que precisarían unha atención especial, como decantarse, respirar unha horiña, escoitalos con moita atención. O método que se segue, igualitario e igualitarista, concede as mesmas oportunidades a todos coa técnica da cata a cegas.

Pero o que fascina é como, mesmo nun mundo no que cada persoa pode ter gustos moi diferentes, todos os catadores do panel tendiamos a coincidir claramente nos que percibiamos como grandes viños; chamaba a atención como as diferencias, moitas veces, entre uns e outros, era de un ou dous puntos sobre cen. As puntuacións, por forza, sempre tenden a valorar o equilibrio entre cor, aroma e gusto, pero o abraiante, cando menos para un neófito, era a frecuencia das coincidencias, especialmente nos grandes viños: nas gamas medias había máis diverxencias. Obviamente, a estrutura obriga a valorar viños máis equilibrados, que responden a un esquema no que tes moi pouco tempo para catar.

Pero tamén os consumidores, e por iso conto estas reflexións aquí, debemos ter presente ata onde pode chegar este sistema, as súas avantaxes e limitacións. Eu cando menos, como comprador de viños, quedo tranquilo ao ver o proceso por dentro: sei que os concursos de cata me van ofrecer, nas súas calificacións, grandes viños que tenden a ser harmónicos entre nariz e boca, sen defectos técnicos e con capacidade de sorprender mesmo a un xurado que se mete, como nos metimos o primeiro día no Castelo de Ponferrada, 50 viños nunha mañá. ¿Que hai máis viños e máis xeitos de catar e valorar? Obviamente, un por persoa, pero estes certames nos permiten ter unha radiografía fiable do que se ofrece ao mercado, e tranquilizan ao saber que, se ben o gusto é algo persoal e intrasferible, hai no mundo do viño algo parecido ao consenso. Pero claro, isto tampouco quita que cada un explore pola súa conta, que xogue a deixar os viños en repouso e con tempo. O mundo do viño dá para todo.

Por iso quería contárvolo, desde o meu punto de vista, xa que a moi positiva experiencia do III Concurso de Viños do Noroeste clarificoume moitas cousas. Iso si: ficamos todos intrigados por saber cales eran os viños, especialmente os máis gorentosos, que catamos. Haberá que agardar ata a resolución do concurso.