Repúblicas de Homes Libres: o castelo de Ínsua

Pedra Serpal e á enfilación antiga para entrar na ría, é dicir a Marca da ría. Os veleiros de Noia entraban adentro marcando a enfilación pola Pedra Serpal (creo que tamén teño visto Tabeirón, porque desde o mar figura unha aleta, pero pode que sexa un dato trastocado) e a punta sur da Illa da Quebra. Tamén lle axudaban a marcar pedras de peixe e tal os Bois da Luaña, uns lombos que desde o mar parecen lombos de bois a pacer. Iso cando vían e non había néboa. Se había néboa e era de día, guiábanse polos sinos das Igrexas e o ruído especial do mar en según que cons. Hai xente que no mar se emborracha coa néboa, mariñeiros experimentados. Se era de noite e había néboa e non podían oír os sinos, só había unha maneira, un tanto misteriosa, e que só entende realmente alguén que o vivise: a guía neses casos era o que chaman “o mar grande”, un debalo do mar diferente ao das ondas, que aquí vén sempre, de maneira invariable desde o Oeste. O patrón tiña que notar, sentir ese mar e guiar o barco en función da súa orientación invariable; mellor non verse nesas.
Unha aperta, estas informacións veñen dos mariñeiros vellos que aparecen nos vídeos sobre a restauración do Balandro Vieta que están colgados, xunto coas curtametraxes dos rapaces do IES Porto do Son, aquí http://vimeo.com/channels/66149

Fermoso o lugar, e tan básica coma útil a función da Pedra Serpal. “Menos es más”. Complicada tarefa a de entrar pola ría. Supoño que igual de complicado que dar montado unha iniciativa audiovisual coma “vinte dez” a canle dos rapaces do IES de Porto do Son. Noraboa!

hoxe subín ao Castelo cos nenos a ensinarlle a pedra Serpal ou Xarpal, tiña unha curiosidade non comprobada
e en efecto,
se desde a mesma posición na que ti que estás na 2ª foto xirases o brazo uns 45 graos ao norte, ou á esquerda túa, estarías sinalando o Castelo de Portomeiro, perfectamente visible e definido no horizonte, (recoñecerialo senón coñeces o seu perfil pola canteira de seixo que hai aos pés del)
nada extraordinario por outra parte pois vese a terra do Tambre e a terra da Ría toda, ata o Pindo
pensei na familiaridade coa que os rapaces viven a beleza desta terra

Sobre o castelo, acaba de saír un libro de Carlos Barros titulado “Torres, barras e demo. Os irmandiños da ría Muros-Noia” centrado na Serra de Outes e no castelo que deu orixe á vila. Hai unha noticia da presentación do libro na Coz
http://www.lavozdegalicia.com/barbanza/2009/10/28/0003_8067086.htm
é moi interesante porque alén dos datos históricos convencionais aporta muitos outros moi interesantes dende o punto de vista das mentalidades.
Ademáis, sobre os puntos de enfiar, na ría de Vigo a min dixéronme, ou eu entendín (que non sempre é o mesmo), que lle chaman tamén “abicar”

Si, Avelino, ese libro debe tratar sobre un interesantísimo castelo que hai noutra parte de Outes, o “Castelo de Outes”, que conta cun montón de folclore, e que ten unha historia -real e mítica- do máis interesante, mesmo novelesca, que coñecemos moito grazas ao pleito Tabera-Fonseca. Estivemos ao pé mesmo o outro día, pero publicarei un post cando consigamos meternos en el (creo que aquelo é unha xungla infame). Ademáis, hai confusión porque podería haber algún tipo de recinto anterior nas proximidades.

Pero se non me trabuco, do pobre castelo da Ínsua deste post por agora non sabemos nada que nos digan os libros.

O nome de Berveo non terá que ver co deus Berobreo?

A ver se me explico mellor aquí. Visto dende esta foto os tres corotos do castelo de Luania están en liña, pois ben, o primeiro deses corotos sería o tal Castelo Bandeira.
E para ir ó Castelo de Outes eu teño podón, que quedei cas gañas de ir sachar a Pena Furada.

Pois parece que o Castelo de Insua ven sendo a fortaleza ou Castelo de Xallas que aparece do Pleito Tabera- Fonseca,(no folio 480) http://xurl.es/i4erf
Ver tamén :
http://www.elcorreogallego.es/terras-de-santiago?idMenu=323&idEdicion=1611&idNoticia=545636

Non, non é. Para o castelo de Xallas hai evidencias arqueolóxicas e documentais moi claras, que o sitúan onde di a documentación exactamente que está, moi pretiño de Santa Comba (agora mesmo non teño comigo o nome da parroquia). Hoxendía é igrexa parroquial.

Elixio, o texto que publicas non é unha fonte orixinal, e tampouco indica a localización da fortaleza. Hai bastantes referencias, porque foi sitio importante (pero agora non podo poñerme a buscarchas). A máis interesante é o Tabera Fonseca, que dá unha descrición ampla da fortaleza. Tratábase dunha fortaleza xurisdiccional, é dicir, dun pequeno complexo administrativo con varios edificios, próximo a Santa Comba, como din as fontes. Nada que ver con Ínsua.

Sei que ás veces o mundo é difícil, pero a fortaleza de Xallas estaba en…Xallas. Concretamente, aquí:

https://maps.google.es/maps?q=santa+comba&hl=es&ie=UTF8&ll=43.07372,-8.774863&spn=0.00384,0.007108&sll=42.847275,-8.484535&sspn=0.246679,0.454903&t=h&hnear=Santa+Comba,+A+Coru%C3%B1a,+Galicia&z=18

Un emprazamento privilexiado de control sobre o territorio de Santa Comba e as zonas viarias. As pedras do castelo aínda están nas casas da contorna.