Bacanal colectiva de lamprea en Arbo

Last updated on 18 / Xullo/ 2007

lamprea
Miguel, un dos propietarios do Mesón da Lamprea, amósanos a complexa boca zugadora deste peixe.

Arbo. Terras do Condado. Sur de Galicia. Sobre as ribeiras do Miño.

A Cociña de Álvaro Cunqueiro. Ese libro é unha merda. Ese tipo non ten nin idea de como cociñar unha lamprea –comenta Miguel, un home de costas atléticas e fazulas encarnadas, coma un remeiro de traíña.

Quedámonos tan atónitos que Miguel debeu percibir unha certa proximidade de perigo.

-Un momento. ¿Non seredes algún de vós Álvaro Cunqueiro?

Negámolo entre risos. Estamos na adega de O mesón da Lamprea, en Cabeiras (Arbo). Detrás de tan turístico e, xa que logo, temíbel nome, acóchase un recinto polimórfico no que se suceden salóns, bodegas, viveiros de lamprea, escadas, que foron medrando de xeito anárquico segundo a moda crecente da viaxe gastronómica. Este sábado paramos no lugar –unha elevada aldea sobre o Miño- máis de 270 persoas para unha bacanal á galega, ou sexa, toneladas de ruído, montes de comida, pousadeiras de brazos grosos e multimillonarios comendo a carón de labradores arrendatarios, militares da Brilat ao carón de cadros intermedios da UPG, Camisas desabrochadas tres botóns por debaixo de cruces de ouro, gaitas e pandeiretas, voces cantareiras de adolescente, Mercedes do primeiro goberno Suárez, adolescentes de pantalóns apretados, cuadrillas de homes baixos, barrigóns e encarnados con pantalóns de pinza e reloxos de metal… e poucas mulleres. Cada un polo seu lado, pero todos xuntos disfrutando desta orxía vampírica.

Miguel é un dos donos deste prodixio. Máis de trinta persoas da aldea traballan durante os meses de xaneiro a abril para atender unha demanda crecente de comedores de lamprea. Para ser un bicho que inspire noxo a moitas vistas delicadas, o éxito é notábel. Alá abaixo, no río, quedan pesqueiras, pequenos muros que provocan suaves remansos na ribeira do río, pero hoxe só son un abandonado recurso turístico que no seu momento debeu tentar pór en valor algún carto europeo. Hoxe, á lamprea xa case non se lle permite o paso pola vizosa ribeira do Condado. Unha muralla de 1200 embarcacións matriculadas entre Galicia e Portugal tenden as nasas cando o Miño se abre ao mar, confiscando o animal á natureza nada máis entrar na aduana da terra.

No Mesón da Lamprea, a vida é un ritual de exaltación da vida ante este animal de estraña forma. Primeiro chegas e baixas a unha enorme adega, onde se mesturan brancos e tintos da casa, conservados nos enormes bocois ou procesándose en máis modernos recipientes de aluminio. Os viños, da zona, son un exemplo do viño caseiro, ácido para moitos padais pero de sabor ancho. O branco é unha mestura de treixadura, loureiro e albariño. O tinto é principalmente mencía, que por estas terras non ten a textura floral que acada na Ribeira Sacra. Antes de comer, as xerras de viño acompáñanse de xamón da casa, a medio curar. Despois un sobe ao comedor. Os clientes poden coller as lampreas, xogar con elas, admirar a estrañísima boca coa que zugan o sangue das súas vítimas. Noutra dependencia, moitas son secadas e afumegadas lentamente con madeiras da zona.

A comida é un parque temático. Das lampreas afumegadas, no Mesón prepáranse rolos recheos de ovos e pementos, ensarillada en tiras escuras e acompañada de ensaladiña. O sabor, no que o fume inunda sen recato a carne do animal e o aproxima ao sabor dos mamíferos, provoca reaccións desconcertadas. Logo traen unha excelente lamprea á bordelesa, cociñada no propio sangue do animal, de sabor contundente e de dixestión lenta pero non moi pesada. Hai moita sabiduría na súa elaboración, derivada de séculos de loita contra a fame e as caras de desgusto dos vellos labradores do Condado. O prato, enriquecido coa simpleza das pequenas comunidades agrarias, debe conter influencia portuguesa nese arroz branco que acompaña ao peixe. Aínda con todas estas precaucións e aditamentos, dáme que este plato non debe ser comido máis que unha vez por estación se un quere chegar aos setenta.

A festa remata con un surtido de fermosos postres na mellor tradición da cociña tradicional do país: velaí o requeixón do condado, as fillós –ámbalas dúas vestidas a discreción con mel caseiro-, leite fritido, tarta de queixo ao forno, tarta de café e fermosísimos licores da zona. Aí está o máxico licor de ruda, o mediterráneo de laranxa e o indispensábel licor café. Todo entregado cun sorriso, con bromas, con tempo de explicacións.

-¿Sodes de Santiago? –pregunta Miguel, que insiste en convidarnos a viño branco por postre- porque de alí hoxe viñeron Manolo, tamén o Pedro, ¿coñecédelos?

Quedáronme gañas de dicir que si, que os coñecía. E tamén a Luís. E a Xabier. E se cadra a todas as persoas que, na sociedade tradicional, séguense identificando unicamente polo seu nome, a súa cara, a súa casa de procedencia. Que quedan nivelados lonxe das súas diferencias económicas, sociais, das súas depresións ou euforias, durante estes momentos na caldeirada social que son os restaurantes populares do país.

Paseamos pola ribeira do Miño. O río está cheo de remuíños, parece unha constelación de Van Gogh. Calado, doulle voltas a esa idea sobre el que me agardará para dentro dun tempo. Logo marchamos, coas fazulas encarnadas, tamén nós, para volver á nosa cortina de choiva.

6 Comments

  1. Anónimo
    27 / Marzo/ 2006

    Que un bicho tan feo dea tanto xogo na cociña…

    E a empanada de lamprea de Cesures ¿Algunha vez tiveches a sorte de dar con unha? Antes era un dos pratos estrela da mítica Casa Castaño, pero desde que pechou non sei onde pode atoparse, salvo que teñas amigos ou parentes no pobo. Pode que nalgún dos de sempre de Padrón (no Chef Rivera ou na Casa dos Martinez) ou mesmo en Casa Ramallo, en Rois.

  2. 27 / Marzo/ 2006

    Bueno, sobre a fealdade: a realidade demostra a diario nas rúas que eso é unha cuestión puramente subxectiva. ;-)

    Pois non, nunca tiven a sorte de darlle á empanada, pero dende logo soa impresionantemente ben. Como raios lle facían o rustrido? Por certo, nunca andiven pola Casa Ramallo, pero paso pola súa estrada moitos domingos á mediodía e unha cousa me intriga: ¿por que nunca hai coches ao redor?

  3. 20 / Maio/ 2007

    kljaver coña davmoe ajkslj

  4. 20 / Maio/ 2007

    kljaver coña davmoe ajkslj

  5. devigo
    31 / Marzo/ 2009

    Pois aquí mesmo, no Mesón da Lamprea unha excelente empanada de lamprea (grazas Mª Carme) = 30€.

    Recomendado.

  6. sandra
    29 / Marzo/ 2010

    La empanada grazas a Sandra Fernandez que todo los días con sus manos pequeña amasa 12kilo de harina y con todo cariño le da este toque especial.Cada uno debe tener sus méritos.Este lo tengo yo

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará